Муратбай нызанов ашык

— А д а м л а р и й т д е г е н д и к у н д и з байлап, кеште бос
ж ибереди Foft.
— Сизлер баска адамларра уксаман-дэ!
Кыз сы н к -сы н к етип кулди.
— М ен би р азам ат жигит пенен отырман ба десем... 
Ийтген коркатурыньщызды билмеппен.
Ол сизди ги налап сейлеген менен бул гэпинин мэзи 
ойын, еркелик екенлигин дауысы анлатып турар еди.
— Я -ак, мен ийттен коркпайман! — дединиз сиз дэрхал. 
— Ол си зи н и й ти н и з болганы ушын «жит» деп зейнине 
тийгим келм еди. И йтин издин де мийнети куймесин деп 
шалбарымнын бир балагын берип кеттим.
Кыз ш ыкылыкдап, мае болып кулди.
— Усындай гэплерди кайдан табасыз дэрриу?!
— Эй, ж аслы к деген-э! Усы аязда калшылдап отырганша 
уйлерине барын! — деди апам езинше сайленип.
Мен оны еситпеди ме десем барин анлап киятырган 
екен.
Апамныч жай журиси менен кешенин басына келемен 
дегенше кун эдеуир геугим тусип калган еди. Айтканымдай 
бизлерди Нигар кишем алдымызга шьинп кугип алды. Бирак, 
бул сапар мени емес, апамды шыдамсызлык пенен кутип 
турган екен.
— Ж у р е г о й ы ч ене! Х эмме сизин жольщ ызга карап 
отыр.
— Хе, ам анлы к па? — деди апам шоршынып.
— Е л ти ш е ш е м н и н дем кы сп асы тутып калыпты. 
К еш енин ж асы улкенлеринин бэри сейерде.
— Ж у уы р, уй ге б ар, — деди апам кишемнин езине 
кайтарып. — М а, мына шашбауымдагы гилтти ал. Менин 
сандыгымнын иш инде геуректин демлемеси бар. Тез соны 
жеткер, шешене! Тары тегип алма албырап журип!
43

---

С о н маран карады.
— Сен изине шап, жанагы шертектин иш инде отырран 
бала илимпаз баланын дауысыма деп калдым. Тез жетсин, 
кыз бир жакка кашпас!
М ен тап сы рм аны еситип б о л ар -б о л м ас т ан -ак изиме 
карай куйындай уштым.
— Х эй , кой ы п тур, э ж а г а н -а к б ар сы н , сен коркы п
журерсен, — деп бакырды апам изимнен.
Мен еситсем де, еситпегендей бурынрыдан бетер пэт 
алдым. Кем-кем койыуласып киятырран карангылыктан да 
коркпадым.
Ж ол бойы ан ан ы зд ы н б у н н ан еки ж ы л б уры н тап 
усындай болып ауырып калганы есиме тусти. Онда да апам 
берген ге$ректин демлемесинен озине келген еди.
— Хей, кудайым-ай, берген демине шукир, -деди сонда 
езине келгеннен кейин. — Жаным кешип кетерме екен деп 
едим.
— Крй, ейдеме шеше, еле сиз бизге керексиз.
— М ына баланын уйленгенин керип кетермен бе деп 
едим, болмаса кыршын кетпеймен 
р о
! 
— деди сизин ананыз 
жузлеринин каны кашып.
—Уйленер куда кэлесе.
Усы уакыялар кез алдыма келгенде жол бойы ойларан 
ойларымнан кдтты уялып, хэтте езимди жек керип кеттим. 
Сен кимди дууаламакшы болдын? Сен сондай бийрехим бе 
един, Нурсулыу?! И см айы л е з суйгени м ен ен бахытлы 
б о л ь н а миясар! Бийбираба елти аклык кериуи шерт! Сен еле 
улгересен! Ен болмаса ези н унаткан, е зи н ж аксы керген 
адамыннын ким менен болса да, бахытлы болыуын тиле! 
Сонда хакыйкый инсан боласан! Сонда хэмме сени хурмет 
етеди! Уакты келип сен-ем бахыттан бийнесип калмайсан'-
Олбетте, маран сизсиз ерискен бахытгын кереги ж ок еди. 
Сонда да мен шегинип, сол бир беседкада керген нашарыма 
ж ол бериуге кайыл болды м. Х эзи р б ара сала оран усы 
сезимлеримди эшкара айткым кедци. Лекин, халыкдап жетип 
барранымда беседкада хеш ким ж ок еди.
44

---

* * *
Эжел с и зи н ананы зды жене бир мэрте таслап кетти. 
Крркып к а л г а н к о н с ы -к о б ал а р елти шешемнин езине 
келгенин кергенинде дем берген яратканга шукирлик етти. 
Крла берди, ш ы кпас жанга себепши болган геурек демлемеге 
хэм оны таярлаиан бизин апама жудэ миннетдар еди.
О ннан к ей и н де арадан еки жыл етти. Сол сапардан 
кейин елти ш еш ем нин дем кыспасы кайта тутпады. Ол:
— Б а л а м н ы н у й л е н г е н и н к ер сем , кыршын кетип 
баратыр-ган ж ок п ан -Fo, — деген жан халатындагы сезлерин 
де умытайын деди. Ж акты дуньяны ким кези кыяды, ананыз 
еле де узагырак ем ир суриуден умвди/ар еди.
Сиз бурынгысынш а менин кезиме оттай басылып, сол 
ески сурдеу менен жумыска катнауынызды дауам етгиниз. 
Ананьша келин экелип бериуге де асыкпадыныз. Асыкпа- 
уыныз менде умит ушкынларын лаулатар еди. Бэлким, сол 
бесетканын иш инде сизге наз бенен еркелеп, шыкылыклап 
кулип отырран кыз, сизин сабырлылыгьшызга шыдамай элле 
кашан ез ж олын тауып кеткен