Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

TZ
Qattiq abraziv tog‘ jinslari (kvarslangan ohaktoshlar, dolomitlar)
TK	Juda qattiq va mustahkam abraziv tog‘ jinslari (ohaktoshlar, dolomitlar, kremniylashgan slanetslar)
TKZ	Juda qattiq abraziv tog‘ jinslari (kremniylashgan argillitlar, qattiq ohaktoshlar, dolomitlar)
K va OK	Juda qattiq va mustahkam abraziv tog‘ jinslari (kremniylashgan ohaktoshlar, dolomitlar, granitlar, kvarsitlar)

Uch sharoshkali burg’ular - neft va gaz quduqlarini burg’ilashda asosiy asbob hisoblanadi. Quduqlarni hajmini burg’ilash uchun seksiyali uch sharoshkali burg’ular tayyorlanadi (7.4-rasm). Bu burg’ularning korpusi alohida payvandlangan seksiyalardan iborat bo‘lib, ularga sharoshkalar o‘rnatiladi. Sharoshkali burg’ularning turiga, o‘lchamiga, qo‘llash sharoitlariga qarab burg’u sharoshkalari har xil konstruksiyalarda tayyorlanadi. (6.6-rasm).

Uch sharoshkali burg’uning ish unumdorligi sharoshka tayanchining uzoq vaqt ishlashiga qarab aniqlanadi. Bu esa podshipnikning barqarorligiga va yuk ko‘tarish qobiliyatiga bog‘liq. Agar podshipniklarning moy muhitida ishlashi ta’minlansa, ularning ishlash muddati 30% ga oshishi mumkin. Shuning uchun uch sharoshkali burg’uning turlari tayanch konstruksiyasiga va jihozlanishiga qarab aniqlanadi.

Neft va gaz quduqlarini burg’ilashda diametrlari 0,1905 m dan 0,508 m gacha bo‘lgan sharoshkali burg’ulardan foydalaniladi. Sharoshkali burg’ularda silindrik shakldagi uchta yuvish teshigi bo‘lib, ular muntazam ravishda almashtirilib turiladi. Burg’u soat strelkasi yo‘nalishida harakatlanganda, sharoshkalar quduq tubida soat strelkasiga qarama-qarshi harakatlanib, murakkab aylanma harakat hosil qiladi. Natijada sharoshkalarning yemirish elementlari tog‘ jinslarini zarb bilan maydalaydi. Shuning uchun sharoshkali burg’ularning tog‘ jinslarini yemirish usuliga qarab maydalab parchalovchi burg’ular turiga kiritiladi.

Hozirda diametri 0,1206 m dan 0,4445 m gacha va tez (600 ayl/min), o‘rta (300 ayl/min) va sekin (100-150 ayl/min) aylantiriladigan burg’ular tayyorlanadi. Undan tashqari diametrlari 0,5588 dan 0,850 m gacha bo‘lgan maydalab-kengaytiruvchi sharoshkali burg’ular ham mavjud. Uch sharoshkali burg’ularning turlari va ularning vazifalari