Muqobil energiya manbalari

Antinometr Aktinometr (yunoncha. Ino actino - nur va mέτρos - o'lchov) - elektromagnit nurlanishning intensivligini, asosan ko'rinadigan va ultrabinafsha nurlarini o'lchash uchun ishlatiladigan o'lchash moslamasi. Meteorologiyada u to'g'ridan-to'g'ri quyosh nurlanishini o'lchash uchun ishlatiladi.

U 1834 yilda ixtiro qilgan, quyosh nurlarining issiqlik kuchini o'lchash uchun xizmat qiladigan asbob - Herschel. Herscheldan oldin ham, Sossyur xuddi shu maqsadda asbobni qurdi, uni geliotermometr deb atadi, keyinroq (1838) Pouler pireliometr deb ataldi. Osmon fazosiga chiqadigan radiatsion issiqlik miqdorini o'lchaydigan asboblar aktinometrlar deb ham ataladi (Poulier, 1838). Puglier (pireliometr) ixtiro qilgan aktinometr katta ahamiyatga ega; umuman olganda, u silindrsimon kumush idishdan iborat bo'lib, uning qopqog'i quyosh nurlariga perpendikulyar o'rnatiladi; idish suvga to'ldirilgan, unga juda sezgir termometr to'pi solingan; nurlarni qabul qiladigan qopqoq ularni ko'proq singdirish uchun dudlangan (kuyu bilan qoplangan). Suv haroratining ma'lum bir vaqtda ko'tarilishidan ma'lum bir vaqtda ma'lum tekislik tomonidan yutilgan issiqlik miqdori hisoblanadi. Bunga, shuningdek, qabul qiluvchi sirt nurlanish orqali yo'qotadigan issiqlikni ham qo'shish kerak. Birini topish uchun, aktinometr shunday o'rnatiladiki, qabul qiluvchi yuzasi quyosh bo'lmagan joyda osmonga qaraydi va yo'qolgan issiqlik miqdori haroratni pasaytirish orqali hisoblanadi. Oddiy aktinograf ba'zan aktinometr deb ataladi.

6-mavzu. Quyosh energiyasining kadastri va uning xususiyati.
Reja

1. 
   Berilgan A(φ°, ψ°) nuqta va S(km²) hudud uchun quyosh nurlanishi bo‘yicha tizimlashtirilgan ma’lumotlar
   
2. 
   Umumiy bulutlilik kunlarning o‘rtacha oylik va yillik miqdori
   
3. 
   Ochiq va bulutlilik osmonning extimolliligi. Ochiq ob havoning barqarorlik koeffitsienti.
   

Berilgan A(φ°, ψ°) nuqta va S(km²) hudud uchun quyosh nurlanishi bo’yicha tizimlashtirilgan ma’lumotlar Soha mutaxasislariga ma’lumki quyosh energetik qurilmalarida hozirda energiya taminot tizimlari uchta asosiy ko’rinishda foydalanish mumkin. Kata energiya tizimidagi ishi local energiya tizimini ishi va lokal yoki avtonom istemolchi faoliyatidagi ishi. MDH mamlakatlarining hamma hududlari uchun E_val^G(S) va E_val^G hisoblashlarda S (km²) hudud va A(φ°, ψ°) nuqtalar QR bo’yicha o’rtacha sutkalik yoki o’rtacha oylik ma’lumotlar mavjudligiga mashhur angestream formulasidan foydanalish mumkin.