Muqaddima

MIYA YARIM SHARLARINING MOTOR SOHALARI 
 
     Miya po‘stlog‘iga elektr toki ta‘sir ettirilganda, aniq harakatlarni yuzaga chiqaruvchi 
sohalar  ajralib  turadi.  Bu  sohalar  odam  miyasi  po‘stlog‘ining  markaz  oldi  pushtasida 
(gyrus  precentralis)  joylashgan.  Bundan  tashqari,  po‘stloqnning  medial  yuzasida 
qo‘shimcha harakatlantiruvchi soha ham bor.  
     Harakat sohalarining muayyan nuqtalari ta‘sirlanganda muayyan muskullar qisqaradi. 
Buni 4-sohaga elektr toki bilan ta‘sir qilinganda aniq ko‘rish mumkin. 
     4-sohaning  beshinchi  qavatida  juda  katta  piramidal  hujayralar,  gigant  piramidal 
hujayralar 
joylashgan. 
Bu 
neyronlarning 
aksonlari 
orqa 
miyaning 
kaudal 
segmentlarigacha  tushadi  va  orqa  miya  motoneyronlarida  qo‘zg‘atuvchi  sinapslar  hosil 
qiladi.  To‘rtinchi  soha  yoki  pastga  tushuvchi  piramida  yo`li  shikastlanganda,  qoi 
barmoqlari  nafis  va  aniq  harakatlar  qila  olmaydi,  ixtiyoriy  harakatlar  qiyinlashadi. 
Boshqa muskul guruhlarida ham harakatlar o‘zgarishi mumkin. 
     Gigant piramidal neyronlarning aksonlari qizil yadro va to‘rsimon formatsiyaga ham 
borib to‘xtaydi va bu aksonlar orqali kelgan efferent impulslar qizil yadro va retikulyar 
formatsiya neyronlariga ta‘sir qilib, harakatlarni boshqarishda ishtirok etadi. 
     Po‘stloqninhg  motor  sohalariga  sensor  (sezuvchi)  ma‘lumotlar  ham  kirib  keladi.  Bu 
impulslarning asosiy qismi muskul va qon tomirlarda vujudga keladi. Shu sabaabdan ular 
motosensor sohalar ham deyiladi.