Muqaddima

MIYANING QON BILAN TA’MINLANISHINING OLIY NERV 
FAOLIYATI UCHUN AHAMIYATI 
Miya  tomirlaridan  qon  oqishining  sal  o
‘
zgarishi  ham  oliy  nerv  faoliyatiga  kuchli  ta‘sir 
ko‗rsatadi. Bu tomirlarda qon oqimi 6—8 daqiqaga to
‘
xtab qolsa, itlarda shartli reflekslar 5—10 
kunga  yo
‘
qoladi.  Ularni  tiklash  uchun  shartli  signalni  shartsiz  ta‘sirlovchi  bilan  avvalo  shartli 
refleks hosil qilganidek, ko
‘
p marta mustahkamlash kerak. Yangi shartli reflekslar hosil bo`lishi 
juda qiyin kechadi. 
Itlarni  qonsizlantirish  po
‘
stloq  hujayralarini  juda  tez  tomioziangan  holatga  soladi,  EEG  da 
0,5—1,6  lahza  da-  vom  etuvchi    to`lqinlar  paydo  bo
‘
  lib,  alfa  —    to`lqinlarning  amplitudasi 
pasayadi.  Keyin  sekin    to`lqinlar  ham  kichiklashadi,  umumiy  arterial  qon  bosimi  simob 
ustunining  ‗0—50  mm  ga  tushganida  miya  biotoklari  batamom  yo
‘
  qoladi  Klinik  olim  sodir 
bolguniga (yurak urishi va nafas olish to
‘
xtaguniga) qadar miya po‗stlog
‘
i toia tormozlanganicha 
qolaveradi.  3—‘  daqiqalik  klinik  olimdan  keyin  qon  quyilib,  it  tiriltirilsa,  bir  oz  vaqt  o
‘
tgach, 
oliy nerv faoliyati asli holiga keladi: 2—3 kundan keyin yo
‘
qolgan sharth reflekslar yana paydo 
bo`ladi, bir haftadan so
‘
ng 
farqlanishlar tiklanadi. Ammo 3—5 oy davomida po‗stloq hujayralarining zaifligi, ularning ish 
qobiliyati kamay- ganligi kuzatiiadi. 
5—7  daqiqali  klinik  oiimdan  keyin  tirilgan  odamlarda  ham  xotiraning  pasayishi,  nutqning 
buzilishi, aqlning zaiflanishi kuzatiiadi. 
Demak,  miyaning  qon  bilan  ta‘minlanishi  davomli  buzilganda  oliy  nerv  faoliyatida  ash 
holiga kelmaydigan o
‘
zgarishlar yuzaga keladi.