Mundarija: Kirish I bob. Shaxsiy kompyuterlarning turlari, modellari haqida tushuncha

USB (Universal Serial Bus) bu universal ketma-ket portdir. U 1995-yilda ishlab chiqarilgan bo‘lib, eskirgan RS-232 (COM-port) va IEEE 1284 (LPT-port) parallel interfeyslarni almashtirishga, ya’ni ketma-ket va parallel klaviatura va «sichqoncha» portlarini almashtirish uchun ishlab chiqilgan, barcha qurilmalar Plug and Play texnologiyasining osonligi bilan ko‘p sonli qurilmalarning o‘rnatilishiga ruxsat beradigan bitta razyomga ulanadi. Plug and Play – «yoq va ishla» texnologiyasi «qaynoq» almashtirishni, ya’ni kompyuterni o‘chirish va qayta yuklash zaruratisiz qurilmalarni almashtirishni amalga oshirishga imkon beradi. Qurilma jismoniy ulanganidan keyin to‘g‘ri taniladi va avtomatik konfguratsiyalanadi. USB kompyuterga nima ulanganligini, qurilmaga qanday drayverlar va resurslar zarur bo‘lishini mustaqil aniqlaydi, undan keyin bularningbarchasini foydalanuvchining aralashuvisiz ajratadi.
Shina to‘g‘ri ishlashi uchun u bilan aniq ishlaydigan operatsion tizim zarur. Mazkur holda bunday operatsion tizim Windows 95 va undan yuqori tizimlar hisoblanadi. USB shinaga bir vaqtning o‘zida deyarli 127 tagacha istalgan monitorlar, printerlar kabi qurilmalar ulanishini ta’minlaydi. Birinchi darajada ulangan har bir qurilma kommutator sifatida ishlashi mumkin, ya’ni unga mos razyomlar bo‘lganida yana bir necha qurilmalar ulanishi mumkin. Interfeys bo‘yicha almashtirish paketli, almashtirish tezligi 12 Mbayt/s ni tashkil etadi. 480 Mbayt/s o‘tkazish xususiyatini ta’minlaydigan interfeysi (boshlang‘ich standart USB 1.1 deyiladi) yaratildi. Sekin ishlaydigan qurilmalar (klaviaturalar, sichqonchalar, modemlar) uchun ma’lumotlar 1,5 Mbit/s tezlikda almashtiriladigan qo‘shimcha kichik kanal ham qo‘llab-quvvatlanadi, telekonferensiyalarni o‘tkazishda kerak bo‘ladigan, ham asinxron ma’lumotlarni uzatish ish tartiblarida ishlaydi.
Aniq jismoniy qurilmaning dasturiy ta’minoti (USB-mijoz) kompyuterning o‘zida bajariladi. USB-shina bajarilishda va o‘zgarilishda (Plug and Play) avtomatik konfguratsiyalanishni qo‘llab­quvvatlaydi. USB dasturiy ta’minot drayverlari, to‘g‘ri murojaat etish kanallari, uzilishlar vektorlarni sozlash va kiritish/chiqarish qurilmalarini manzillashtirish orasidagi bahslarni tugatadi.