Mundarija kirish I bob. O’zbekiston respublikasi davlat byudjeti daromadlarini shakllantirishning nazariy va tashkiliy-huquqiy asoslari

3-jadval To’g’ri soliqlarning davlat budjeti daromadlaridagi salmog‘i¹⁹

Ko‘rsatkichlar	2013 yil		2014 yil		2015 yil		2016 yil		2017 yil			2018 yil (reja)
	mlrd. so‘m	% da	mlrd. so‘m	% da	mlrd. so‘m	% da	mlrd. so‘m	%da		mlrd. so‘m	% da		mlrd. so‘m	% da
Davlat maqsadli jamg‘armalar daromadlarisiz -jami	25104,9	100	30160,8	100	36184,9	100	40 505,8	100		44469,6	100		62 229,5	100
To‘g‘ri soliqlar	6583,1	26,2	7790,4	25,8	8554,3	23,6	9 338,5	23,05		10674,2	24,0		12 805,4	20,6

Jadval ma’lumotlaridan ma’lum bo’lyaptiki, joriy yil davlat byudjeti daromadlari 62229.5 mlrd so’mni tashkil etmoqda. Bu mamlakatda 2018 yilda yaratilayotgan YaIMning summasiga nisbatan 21.4 (290,6 trln. so’m: 62,2 trln. so’m) foizni tashkil etmoqda. Byudjet daromadining 1/5 qismidan sal ko’prog’ini to’g’ri soliqlar tashkil etib, 2013 yilda to’g’ri soliqlar 6583,1 mlrd so’mni, ya’ni 26,2 foizni tashkil etgan bo’lsa 2018 yil rejada 12805,4 mlrd. so’mni 20,6 foizni ta’minlamoqda.
Egri soliqlar guruhiga kiruvchi manbalar byudjet daromadining 53,69 foizini tashkil etib, salmoqli o’rinlardan birini egallab turibdi. Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida mamlakatimiz soliq tizimini isloh qilish va uning asosiy yo’nalishlarini belgilash muhim ahamiyatga egadir. Hozirgi kunda respublikamizda o’tkazilayotgan soliq islohotlari natijasida soliq tizimida qator ijobiy o’zgarishlar ro’y bermoqda.
Soliqlarni boshqarishning zamonaviy metodi va mexanizmlari joriy etildi, soliq organlarining yaxlit tizimi yaratildi, soliq tizimi xavfsizligini ta’minlash davlat soliq xizmati organlari faoliyatini ilg’or axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo’llagan holda modernizatsiya qilish hamda ishlarni tashkil etishning zamonaviy shakl va metodlaridan foydalanish samaradorligi oshirilishi va boshqa muhim masalalar hal etilmoqda. Hozirgi amaliyotda Davlat byudjetining to’g’ri soliq daromadlari quyidagi tartibda klassifikatsiya qilinayapti: