Mundarija Kirish Elektromobillarning rivojlanish tarixi O‘zbekiston elektromobillar davriga qanday o‘tmoqda Elektromobillarning jahon bozoridagi o’rni Elektromobillarning 2030 yilgi savdo prognozi Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

Davlat tomonidan elektromobillarga beril(adi)gan imtiyozlar
Elektromobillarning nafaqat haydovchiga qulayligi, balki ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilishda ham foydaliligi inobatga olinib, O‘zbekistonda ham ommalashtirish maqsadida bir qancha rag‘bat va imtiyozlar yaratish tizimli ravishda yo‘lga qo‘yilgan. Xususan:

• 
  2019-yilning dekabrida O‘zbekistonga import qilinadigan elektromobillarga qayta o‘rnatilgan bojxona boji bekor qilindi;
  
• 
  import qilinadigan elektromobillar aksiz solig‘idan ozod qilindi;
  
• 
  2021-yil 14-sentabr kuni Shavkat Mirziyoyev tomonidan imzolangan qonunda O‘zbekistonda elektromobillar avtotransport yig‘imidan ozod etilishi belgilandi;
  
• 
  jamoatchilik muhokamasiga qo‘yilgan O‘zbekistonning 2022—2026-yillarga mo‘ljallangan taraqqiyot strategiyasida aytib o‘tilishicha, elektromobillar ishlab chiqarish va ulardan foydalanishni rag‘batlantirish tizimi yaratiladi;
  
• 
  elektromobillar va ularning asosiy tarkibiy qismlarini tajriba-eksperimental usulda ishlab chiqarish bazasi tashkil etiladi va ularning asosiy butlovchi qismlari ishlab chiqariladi;
  
• 
  respublikada ishlab chiqarilgan yangi elektromobillarni sotib olganlik uchun yig‘im, shuningdek, elektromobillar (shu jumladan, mashina to‘plamlari) utilizatsiya yig‘imi bekor qilinadi;
  
• 
  elektromobillarni quvvatlantirish stansiyalari tarmog‘i yanada rivojlantiriladi.
  

O‘zbekiston hukumatining 2020-yil 29-dekabrdagi qarorida “O‘zavtosanoat”ni faqat elektrodvigatelda harakatlanuvchi yengil avtomobillar va mototransport vositalari ishlab chiqarishga o‘tkazish maqsadi oshkor etilgan.
O‘zbekistonda elektromobillar uchun maxsus davlat raqamlari joriy etilgan. Raqam boshidagi region tartib raqamining tablichkasi yashil rangga o‘zgartiriladi. Avvalgi raqamni saqlab qolish uchun YPXga ariza yoziladi. Elektromobillarni import qilishda mashina narxiga 15 foiz QQS va bojxona to‘lovlari qo‘shiladi. Hozir 3 foiz — yo‘l solig‘i olib tashlangan. Masalan, ichki yonuv dvigatelli 2020-, 2021- va 2022-yillarda chiqqan avtomobillarni olib kirish narxi 40 ming dollardan yuqori bo‘lsa, 40 foiz narxi to‘lanadi. Odatiy avtomobillardan 1x1 (teng) miqdorda QQS to‘lovi undiriladi. Elektromobillarga esa 15 foiz QQS va bojxona to‘lovi to‘lanadi. Agar elektromobil tashkilot uchun xarid qilinadigan bo‘lsa, hisobga olingan QQS olish mumkin. Ya’ni sotib olinayotgan payt avtomobil 15 foiz QQS bilan sotib olinadi. Xaridor sotib olganidan keyin uni hisobga olingan QQS qilib, boyagi 15 foizni qaytarib olishi mumkin. Agar keyinchalik tashkilot nomidan sotmoqchi bo‘lsangiz, siz 15 foiz QQS to‘laysiz. Agar avtomobil 350 ming dollarga olingan bo‘lsa, 3-4 yil o‘tgach, tabiiyki, eskiradi va 200 millionga baholansa, shu narxidan QQS to‘lanadi. Quyida ba’zi turdagi elektromobillarning eksport qilayotgan davlatdagi va O‘zbekistondagi taxminiy narxlari bilan tanishish mumkin: