Mundarija kirish 2

2022–2024 yillar uchun asosiy yo‘nalishlari.
Jahon iqtisodiyoti rivojlanishi prognozi va tendensiyalari
Xalqaro moliya institutlarining hisob-kitoblari va kutilmalariga ko‘ra, pandemiyadan keyingi davrda jahon iqtisodiyotining sekinlik bilan o‘sishi prognoz qilinmoqda.
Xususan, Jahon bankining joriy yilning iyun oyidagi prognozlariga ko‘ra, global iqtisodiy o‘sish 2022 yilda 4,3 foizni tashkil etishi prognoz qilinmoqda. Bunda iqtisodiyoti rivojlangan davlatlar 4,0 foizga, rivojlanayotgan davlatlar 4,7 foiz, Yevropa hududi 4,4 foiz, AQSh 4,2 foiz, Yaponiya 2,6 foiz, shuningdek O‘zbekistonning asosiy hamkorlari Xitoy 5,4 foiz, Rossiya Federatsiyasi 3,2 foiz, Qozog‘iston 3,7 foizga o‘sishi prognoz qilinmoqda.


2-jadval

2022 yilda Jahon bankining ba’zi mamlakatlar uchun iqtisodiy o‘sish prognozlari

(foizda)

Mamlakatlar	2021 yil yanvar oyidagi prognozi	2021 yil iyun oyidagi prognozi	Farqi
Jahon iqtisodiyoti	3,8	4,3	0,5
Rivojlangan davlatlar	3,5	4,0	0,5
Rivojlanayotgan davlatlar	4,3	4,7	0,4
Evro hududi	4,0	4,4	0,4
AQSh	3,3	4,1	0,9
Yaponiya	2,3	2,6	0,3
Xitoy	5,2	5,4	0,2
Hindiston	5,2	7,5	2,3
Rossiya	3,0	3,2	0,2
Qozog‘iston	3,5	3,7	0,2
Belarus	0,9	1,9	1,0
Braziliya	2,5	2,5	0,0
Turkiya	5,0	4,5	-0,5
O‘zbekiston	4,5	5,5	1,0

Manba: Jahon banki ma’lumotlari.
Xalqaro valyuta jamg‘armasining joriy yilning iyul oyidagi prognoziga ko‘ra, dunyo iqtisodiyoti COVID-19 pandemiyasiga qarshi vaksinasiya jadallashishi hamda cheklovlar yumshatilishi natijasida 2022 yilda 2021 yildagi o‘sish prognozidan birmuncha sekin 4,9 foizga, rivojlangan davlatlar 4,4 foiz, rivojlanayotgan davlatlar 5,2 foizga o‘sishi aytilgan bo‘lsa, O‘zbekistonning asosiy hamkorlari sanalgan Rossiya Federatsiyasi iqtisodiyoti 3,1 foizga, Xitoy 5,7 foiz, Qozog‘iston 3,2 foiz (aprel prognozi), Yevro hudud 4,3 foizga o‘sishi kutilmoqda. Shu bilan birga, O‘zbekiston iqtisodiyoti ushbu davrda 5,0 foizga (aprel prognozi) o‘sishi prognoz qilingan.

12,0
10,0
8,0
6,0
4,0
2,0
0,0
-2,0
-4,0

3. 
   rasm
   

O‘zbekiston Respublikasining asosiy savdo hamkorlari yalpi ichki mahsuloti hajmining o‘sishi (foizda)

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022


Xitoy Kozog‘iston Rossiya Turkiya O‘zbekiston

Manba: IMF, World Economic Outlook (October 2021).

Xalqaro valyuta jamg‘armasining joriy yilning iyul oyidagi prognoziga ko‘ra 2022 yilda jahon iqtisodiy o‘sishi ko‘p omillarga bog‘liq. Xususan:

• 
  2022 yil oxiriga kelib maqsadli ehtiyot choralari hamda vaksinalar va davolash usullaridan foydalanish imkoniyatlarini yaxshilash orqali virusni mahalliy darajada yuqtirishni past darajaga tushirish;
  
• 
  rivojlangan iqtisodiyotlar 2021 yil yozi yakuniga qadar, ba’zi rivojlanayotgan iqtisodiyotlar esa joriy yilning yakunigacha, boshqa mamlakatlar 2022 yil yakunigacha vaksinalarni keng tarqalishiga va foydalanishga erishishini tahmin qilish. Shunga qaramay, vaksinalar keng tarqalguncha qo‘shimcha to‘lqinlar paydo bo‘lishi mumkin;
  
• 
  fiskal siyosatda: 2021 yildan boshlab ko‘pchilik rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyotlarda byudjet taqchilligi kamayishi kutilmoqda;
  
• 
  pul kredit siyosatida: ko‘pchilik Markaziy banklar 2022 yil davomida asosiy stavkalarini o‘zgarishsiz qoldirishi taxmin qilinmoqda. Rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyotlar ba’zi Markaziy banklari
  

iqtisodiyotni qo‘llab-quvvatlashni kamaytirishni boshladilar va 2021 yil yakuniga qadar yanada ko‘proq Markaziy banklar shunday yo‘l tutishi kutilmoqda;
- jahon bozorida xomashyo tovarlari narxlari 2021 yil apreldagi kutilmalarga qaraganda yuqori sur’atlarda oshishi kutilmoqda. Jahon iqtisodiyotini tez sur’atlarda tiklanishi natijasida neft narxlari 2020 yildagi past bazaviy narxdan 60 foizga yuqori bo‘lishi kutilmoqda. Neftdan tayyorlangan xom ashyo tovarlarining 2020 yildagi narxlarga nisbatan 30 foizga oshishi metal va oziq-ovqat narxlarini tez oshishiga olib kelishi tahmin qilinmoqda.

3. 
   rasm