Мундарижа I боб. “Кўп тармоқли фермер хўжалигини ташкил этиш ва бошқариш” фанининг предмети, мақсади ва вазифалари 10

9.1.Қарамолчиликда наслчиликни ташкил қилиш ва ривожлантириш масалалари

Республикада чорвачиликни ривожлантириш учун тупроқ, иқлим шароитлари, унумдор суғориладиган ерлар, бепоён қир-адирлар, дашт-чўл ва тоғ олди яйловлари мавжуддир. Суғориладиган ерларда асосан, қорамолчилик, чўчқачилик, паррандачилик, пиллачилик, асаларичилик, қўйчилик ва сув ҳавзаларида балиқчилик ривожланган.Чорвачилик халқ истеъмоллари тайёрлаб берувчи соҳа бўлиб, аҳоли учун юқори калорияли озиқ-овқат (сут-гўшт, ёғ, пишлоқ, в. б) етказиб беради. Инсоннинг яшаши учун зарур бўлган суткалик овқатнинг 30 %дан ортиғи ва озуқа ресурсларидаги оқсилнинг 60 %дан ортиғи чорва маҳсулотлари зиммасига тўғри келади.
Чорвачилик енгил ва озиқ-овқат саноатини ҳам ашё билан (жун, тери, гўшт, сут, ёғ, қоракўл тери, в. б.) таъминлаб келмоқда.
Республикада мулкчилик муносабатлари шаклланиб қишлоқ хўжалик маҳсулотларини етиштиришнинг турли усуллари қўлланилмоқда. Айниқса, чорвачиликни фермер хўжаликлари асосида ривожлантириш ҳар томонлама ўз самарасини бермоқда. 2004 йилда республика бўйича йирик шохли қорамоллар сони 6232,6 минг бош, қўй ва эчкилар - 10560,3 чўчқа -83,8 ва парранда 18726,9 минг бошни ташкил этган. Бу кўрсаткич 2003 йилга нисбатан ўсганлигини кўрсатмоқда. Республика қишлоқ хўжаликларида мавжуд молларнинг сони ва унинг ўсиш динамикаси қуйидаги жадвалда келтирилган.
Таҳлиллардан маълумки, 2000-2005 йилларда йирик шохли қорамоллар сони-122,1фоизга, қўй ва эчкилар 112,8 фоизга, парранда эса – 142,4 фоизга ошди. Чунки чорвачиликка берилган имкониятлар, ҳуқуқий асослар ва давлат томонидан берилаётган имтиёзлар асосида шу соҳани ривожлантиришга асоссолинмоқда. Айниқса, деҳқон хўжалигининг ҳиссаси юқори бўлмоқда.
Қишлоқ хўжаликларига берилаётган давлат эътибори чорвачиликни ривожлантиришга катта имконият туғдирмоқда.
9.1.1-жадвал.
Барча мулк шакллари бўйича қорамол ва паррандалар, минг бош