Mundarij a kirish

сентябрь
, 
октябрь
, 
ноябрь
 
so‘zlari yangi imloda 
sentabr, 
oktabr, noyab
r tarzida yoziladi. Demak, birinchidan, “
я
harfi o‘rnida endi ikki (y 
va a) harf qo‘llanadi” degan yagona qoida berib bo‘lmaydi. Ikkinchidan, “ilgari 
oxirida yumshatish belgisi (
ь
) qo‘llangan so‘zlar endi yumashatish belgisiz 
yoziladi” degan qoidaga ehtiyoj yo‘q. Bu xildagi so‘zlarning imlosi imlo 
lug‘atlarida qayd etiladi”
1
. 
Darhaqiqat, matbuot sahifalarida ushbu loyihaga munosabat bildirilgan 
maqolalar ham chiqa boshladi. Masalan, filologiya fanglari nomzodi 
H.Yo‘ldosheva hajman kichik maqolasida juda o‘rinli takliflarni bergan. Ammo 
ular imlo qoidalarini ishlab chiqishda inobatga olinmay qolgan. Mutaxassis 
tomonida ilgari surilgan ayrim masalalar bugungi kunda yozuvimizda muammo 
1
Ҳожиев
А
. 
Катта
меҳнат
маҳсули
// 
Маърифат
, 1994-
йил
, 14-
сентябрь
, 43-
сон
, 3-
бет
. 

---

39
bo‘lib turganini ta'kidlash lozim. Muallif shunday yozadi: “Imlo qoidalarini 
ma'qullash va uning yutuqlarini e'tirof etish bilan birga unga ayrim qo‘shimchalar 
va tuzatishlar kiritish lozimdir: 2. Loyihada o‘zbek tiliga yot bo‘lgan yolashgan 
unlilar (
е
, 
ё
, 
ю
, 
я
)dan voz kechilishi ijobiy hodisadir. Lekin ular endi qay tarzda 
yoziladi, de
п
ag savol tug‘ilishi, tabiiy. Masalan: 
oktyabr
deb yozish kerakmi yoki 
o‘ktyabr
? 
Broshyura
-chi? 
Broshyura 
debmi yoki broshura deb yoziladimi? Demak, 
yolashgan unlilarning har biriga qoida berish darkor”
1
.
Rus tili va u orqali boshqa tillardan o‘zlashgan, tarkibida ye, yo, yu, ya 
bo‘lgan xorijiy so‘zlarning o‘zbek tilida qanday yozilishi imlo qoidalaridan 
tashqarida qoldi. To‘g‘ri, yangi imlo qabul qilingach, ayrim qo‘llanmalarda bu 
xildagi so‘zlarning yozilish asosi ko‘rsatildi. Lekin bunga hamma ham 
qo‘shilmadi. Ular rasmiy hujjat bo‘lmagandan keyin sentyabr, oktyabr kabi
so‘zlarni lotin asosli imlomizda bir o‘rinda senabr va oktabr, boshqa joyda 
sentyabr va oktyabr yozila boshladi. Nashr etilgan imlo lug‘atlarda ham bu turlilik 
yuzaga keldi. Ayni paytda bu masalani hal qilish uchun joriy imloni 
takomillashtirishga ehtiyoj sezilmoqda.
Xullas,