Mumtoz musiqa haqida tushuncha

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI
FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI
San’atshunoslik fakulteti
“Musiqa ta’limi” yo’nalishi
IV kurs 18-27 guruh talabasi
Ahmadjonova Farangizning
“Musiqa tarixi”
fanidan
Kurs ishi
Mavzu: “MUMTOZ MUSIQA HAQIDA TUSHUNCHA”
Ilmiy rahbar: M.Nasritdinova

2021-2022 o’quv yili


Mavzu: Mumtoz musiqa haqida tushuncha
REJA
Kirish.


I BOB. Og’zaki an’anadagi professional musiqa.
I.1. Dostonlar
I.2 Katta ashula


II BOB. Maqomlarning kelib chiqishi va rivojlanishi
II.1. Maqom-o’zbek mumtoz musiqa san’atining durdonasi.
II.2. Shashmaqom-mumtoz musiqamiz asosi.


Xulosa
Foydalanigan adabiyotlar ro’yxati
Ilovalar

Kirish.
Har bir xalqning o’zligini, millat sifatidagi qiyofasini o’zgalardan farqlab turuvchi, o’ziga xos madaniyatini aks ettiruvchi shahodatnoma- bu birinchi galda uning san’atidir. Qachonki bu san’at milliy meros, badiiy yodgorliklar, folklor, xalq og’zaki ijodi manbaalariga asoslangan bo’lsa, u bor budi bilan millat qiyofasini ifodalay oladi.madaniyatimiz, estetika va etikadagi milliy salohiyatimizni butun bo’yi betakrorligi bilan namoyon etadi.
An’anaviy xalq ijodiyoti bizning ma’naviyatimiz, madaniyatimiz, estetika va etikadagi milliy salohiyatimizni butun bo’yi betakrorligi bilan namoyon etadi.
Kuydan o’z o’rnida va aql bilan foydalanilsa, u insonning ruhiyatini yuksak cho’qqilarga ham olib chiqishi mumkin. Kuy, ohang inson qalbining chuqur qatlamiga yo’l ochadi. Qur’oni Karim ham qiroat bilan o’qiladi. Chunki qiroat ohangida uning ta’siri ortadi. Bir so’z bilan aytganda, musiqaga ehtiyoj kishilarning ruhiyatida mavjud va bu hech qachon e’tibordan chetda turmaydi.
Bugun xalqning didi va tarbiyasida televideniye va radioning ta’siri nihoyatda katta. Biroq, nodavlat radiolarda mumtoz qo’shiqlar juda kam beriladi. Ushbu radio shinavandalari bo’lmish yoshlar esa mumtoz san’at durdonalari o’rniga yengil-yelpi qo’shiqlarni tinglash bilan o’z ehtiyojlarini qondiryaptilar. Bu bilan faqat mumtoz musiqa tinglash kerak degan fikr ilgari surilmayapti, balki ular ongidagi bo’shliqni faqat shu kabi bir kunlik san’at namunasi egallashi noto’g’ri ekanligi ta’kidlanyapti xolos. Insoniyat qachonki haqiqiy san’atni ya’ni, bir necha yillar davomida qadrlanib kelayotgan milliy, mumtoz musiqasini yaxshi bilsagina, u haqiqiy san’atni yaxshi taniydi va qolganlarini saralab tinglaydi.
Manbaalardan ma’lumki, maqomlarimiz asosan “ustoz-shogird” an’anasiga tayangan holda og’izdan og’izgao’tib, XX asr boshlariga qadar yetib kelgan. Saroy maqom ansambli tarkibida esa ikkita tanbur, bittadutor, bitta qo’biz, g’ijjak yoki sato, doira va bir necha jo’rxon hofizlar bo’lishgan. Shuningdek, an’anaviy ansambllarning mahalliy turlari ham shakllangani ma’lum. Xususan, Buxoro an’anasida tanbur, nay, doira, Xorazmda dutor, bulamon, g’ijjak va doira, Farg’ona-Toshkent uslubida esa ko’proq dutor va tanbur jo’rsozligi joriy bo’lgan.