Bog'liq atoulloh husayniy badoyiu s sanoyi asarida badiiy sanatlar tasnifi
Muqobala. “miftoh” sohibi bu shunday narsaki: ikki yoki undan ortiq
muvofiq va ularga zid, ya’ni muqobil narsalarni zikrini jam’ qilasan. Agar u
narsalar orasinda bir nimani shart qilsang, ya’ni ifoda qilsang, ularning ziddini
orasinda u narsani ziddini shart qilasan. Bu yerdagi muvofiqlikdan maqsad shuki, u
narsalar ziddiga muqobil bo‘lmaydi, xoh ularning orasida munosabat bo‘lsin, xoh
bo‘lmasin.
Shartsiz muqobala:
Vasli yoru furqat-i ag‘yor justam az xudo,
Hajri yori suhbat-i ag‘yor pesh omad maro.
Xudodan yor vasliyu ag‘yor furqatini tiladim lekin yor hajriyu ag‘yor suhbati nasb bo‘ldi. Shart qilingan muqobala :
Zi qahr-i tu a’do hama dar g‘amand,
Zi lutfat hama do‘ston xurramand.
Sening qahringdan hamma dushman g‘amdadir, lutfingdan hamma do‘stlar xurramdir.
50
Bu yerda qahr bilan lutf va do‘st bilan dushman bir-biriga ziddir.