168
Umumdavlat boshkaruvi tashkilotlarining asosiy vazifalari: FTTning asosiy yunalishlarini
belgilash, tabiiy muxitni muxofaza kilish, pul va rkedit tizimiga raxbarlik kilish, solik va
daromadlarni belgilash, xisob va statistikani tashkil etish, narx, tariflar belgilash, xalk
xujaligi tarmoklariga raxbarlik kilish kiradi.
Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining doimiy ish yurituvchi tashkilotlari
faoliyati tarmoklararo ilmiy-texnikaviy ishlarga raxbarlik kilish, fan-texnika soxasida
tanlov, kungilli asosda ishlarni tashkil etish kabi vazifalarni bajaradi.
Respublika tovar birjalarining asosiy vazifasi korxonalar bilan xamkorlikda mintakada
moddiy texnikaviy ta‘minotning barkaror va samarali tizimini tashkil etish, iste‘molli va
ishlab chikaruvchilar urtasida barkaror mintakaviy alokalarni urnatish, maxsulot yetkazib
berishni nazorat kilish, korxonalarga ularni moddiy texnikaviy ta‘minlashda kumak
berishdan iboratdir. Moddiy-texnikaviy ta‘minot tashkilotlari xujalik xisobi asosida ishlab
chikarish vositalarini sotishning kup tarmokli savdoni ta‘minlash va moddiy resurslardan
makbul foydalanishga raxbarlik kiladilar.
Moliya vazirligi va uning joylardagi tashkilotlari davlat va korxonalar manfaatlarini
ximoya etishga asoslangan butunlay yangi moliyaviy siyosatni amalga oshiradi, xujalik
yuritish samaradorliginisum bilan nazorat etishni ta‘minlaydi, shirkat va individual mexnat
faoliyatini moliya-kredit vositasida tartibga solish buyicha choralarni belgilaydi, axoli
daromadlaridan solik olish, bozor iktisodiyotiga mos ish usullari va shakllarini joriy etadi,
byudjet tashkilotlari faoliyatini moliyalashtirish tizimini uzgartiradi, uni iktisodiy meyor
va normativlar asosida tashkil etadi, ish sifatini oshirishni iktisodiy ragbatlantirish va
ajratilgan mablaglardan makbul ravishda foydalanishni iktisodiy ragbatlantirish usullarini
keng kullashni ta‘minlaydi.
Respublika Markaziy banki iktisodiyotdagi barcha kredit va xisob kitob munosabatlarini
tashkil etuvchi va tartibga soluvchi bosh bankdir.
Tijorat banklari tizimi faoliyati tulik xujalik xisobi va uz-uzini moliya bilan ta‘minlashi
asosiga utkaziladi.
Mexnat va ijtimoiy masalalar bilan shugullanuvchi davlat tashkilotlari va ularning
joylardagi bulinmalari tuli bandlikni, band bulmagan mexnat resurslarini kayta tayyorlash
va
kasb urgatish, kadrlarga bulgan talabni kondirishni ta‘minlaydilar.
Respublika vazriliklari respublika xududidagi konsernlar tarmoklarni boshkarishni amalga
oshiradilar. Tarmokni boshkarish tizimiga yakka raxbarlik asosida ish yurituvchi vazir
boshchilik kiladi. U kul ostidagi vazirlik va unga karashli korxonalar faoliyatiga shaxsan
javobgardir.
Xar bir vazirlikda vazir tarmokni boshkarishning muxim masalalarini kollegial ravishda
kurib chikish v amalga oshirishga imkon beruvchi maslaxat tashkilotlari tashkil etiladi.
Bosh maslaxat beruvchi tashkilot - kollegiya bulib, uning tarkibiga vazir urinbosarlari,
boshkarma
boshliklari, korxonalar raxbarlari kiradi.
Xalk xujaligi tarmogi tarkibida xam davlat, xam xususiy korxona, firma, aksioner
jamiyatlari faoliyat yuritadi. Korxona, firma, aksionerlar jamiyatlari fan-texnika
saloxiyatidagi samarali foydalanish, ishlab chikarishni kooperasiyalash va uygunlashtirish
va uygunlashtirish asosida maxsulot ishlab chikarish maksadida tashkil etiladi. Ular
xujalik xisobi asosida sanoat, kurilish, transport, savdo va boshka soxalarda faoliyat
yurituvchi tarkibiy kismlardan tashkil topadi. Tarkibiy kism bankda aloxida balans va
xisob rakamiga ega bulishi va ijara
pudrati buyicha, xususiy soxada ish yuritishi mumkin.
169
Korxona, firma, aksionerlik jamiyati tarkibiy birlikka karashli asosiy fond va mablaglarni
biriktiradi, ichki xujalik munosabatlarini amalga oshirish, tarkibiy birliklar urtasidagi
munozaralarni xal etish, shuningdek, ular uz majburiyatlari buyicha javobgarlik tartibini
belgilaydilar. Tarkibiy birlik konunda belgilangan xukuklari doirasida unga biriktirilgan
mulkni tasarruf etadi, firma, A.J.lari nomidan boshka tashkilotlar biln shartnomalar
tuzadilar. Korxona, firma, aksionerlar jamiyatlari tarkibiy birlikka uz nomidan shartnoma
tuzish va bu shartnoma buyicha javobgar bulish xukukini beradi.
Korxonani boshkarish korxona tugrisida konunga asosan amalga oshiriladi. Bu konunda
kuzda tutilgan tamoyillardan biri butun jamoaning xamda uning tashkilotlari muxim
karorlarni kabul kilish va uni bajarishni nazorat kilishda ishtirok etish yuli bilan amalga
oshiriladigan uz-uzini boshkarish tamoyilidir.
Do'stlaringiz bilan baham: