Muhandislik grafikasi va kompyuterda loyihalash

Sirtlarni yoyish. Asosiy ma’lumot. Agar sirtlar sira cho’zilmaydigan, lekin bukiladigan parda deb qaralsa, ulardan ba’zilarini sekin-asta deformatsiyalab, burishtirmay va yirtib yubormay bir tekislikka yotqizish mumkin. Shunday xossaga ega bo’lgan sirtlar yoyiladigan sirtlar deyiladi, sirtning tekislikka joylashtirish natijasida hosil bo’lgan tekis shakl esa yoyilma deb ataladi.
Turli quvur tarmoqlari, rezervuar, bak va shular singari konstruksiyalarning ma’lum bir qismi, suv tarnoqlari, ba’zi binolarning tomlari taxta materialni bukish yo’li bilan yasaladi. Bunday konstruksiyalarning loyihalarini tuzishda muhim bosqichlardan biri ularning yoyilmalarini yasashdir. Shuning uchun yoyilmalarni yasash texnikaning muhim masalalaridan biri hisoblanadi.
Yoyiladigan sirtlarga faqat yondosh yasovchilari bir tekislikda yotgan, ya’ni o’zaro parallel yoki kesishgan chiziqli sirtlargina (masalan, silindr va konus sirtlar) kiradi. Bunday chiziqli sirt­larning aniq yoyilmalarini yasash mumkin.
Yondosh yasovchilari uchrashmas to’g’ri chiziqlar bo’lgan chiziqli sirtlarning (masalan, konoid, silindroid, qiyshik tekisliklarning) hamda chiziqsiz sirtlarning (masalan, shar, tor, ellipsoid va shular singari sirtlarning) aniq yoyilmalarini yasab bo’lmaydi. Yoyilmaydigan bunday sirtlarning juda taxminiy yoyilmasinigina yasash mumkin. Buning uchun, yoyilmaydigan sirtlar shu sirtlar ichiga yoki tashqi tomoniga chizilgan yoyiladigan sirtlar (Ko’pyoqlar, silindr yoki konus sirtlar) bilan almashtiriladi va bu yoyiladigan sirtning yoyilmasi yoyilmaydigan sirtning taxminiy yoyilmasi deb qabul qilinadi.