Pollution and its Effects

Ikkita tekislik parallelligi va

perpendikulyarligi shartlari.

Nuqtadan tekislikkacha bo'lgan

masofa va ularning tatbiqi.

Tekisliklarni parallelligi



Agar A va B tekisliklar birorta ham umumiy nuqtaga ega bo‘lmasa, u holda ular parallel deyiladi. Ikki tekislikning parallellik alomati: A tekislikda yotgan o‘zaro kesishuvchi a va в to‘g‘ri chiziqlar B tekisligida yotgan c va d to‘g‘ri chiziqlarga mos ravishda parallel bo‘lsa, u holda A va B tekisliklar o‘zaro paralleldir

a

b

c

d

A

B

Parallel tekisliklar haqidagi teoremalar:



Parallel tekisliklar haqidagi teoremalar:



a) Agar ikiki parallel tekisliklarni uchinchi tekislik kesib o‘tsa, u holda kesishish chiziqlari parallel bo‘ladi.

Parallel tekisliklar haqidagi teoremalar:



a) Agar ikiki parallel tekisliklarni uchinchi tekislik kesib o‘tsa, u holda kesishish chiziqlari parallel bo‘ladi.

b) Ikkita parallel tekislik orasiga joylashgan parallel to‘g‘ri chiziqlarning kemalari teng

Tekisliklarning perpendikulyarligi



Kesishuvchi ikkita tekislikning kesishgan to‘g‘ri chizig‘iga perpendikulyar bo‘lgan uchinchi tekislik ularni perpendikulyar to‘g‘ri chiziqlar bo‘yicha kesib o‘tsa, bu ikki tekislik perpendikulyar tekisliklar deyiladi.Tekisliklarni perpendikulyarlik alomati. Agar tekislik ikkinchi tekislikka perpendikulyar to‘g‘ri chiziq orqali o‘tsa, u holda ular o‘zaro perpendikulyar bo‘ladi.

A

B

Perpendikulyar tekisliklar haqidagi teoremalar:

Perpendikulyar tekisliklar haqidagi teoremalar:

a) Agar ikki tekislik perpendikulyar bo‘lib, ulardan biriga tegishli bo‘lgan to‘g‘ri chiziq ularning kesishish chizig‘iga perpendikulyar bo‘lsa, u holda bu to‘g‘ri chiziq ikkinchi tekislikka perpendikulyar bo‘ladi.

Perpendikulyar tekisliklar haqidagi teoremalar:

a) Agar ikki tekislik perpendikulyar bo‘lib, ulardan biriga tegishli bo‘lgan to‘g‘ri chiziq ularning kesishish chizig‘iga perpendikulyar bo‘lsa, u holda bu to‘g‘ri chiziq ikkinchi tekislikka perpendikulyar bo‘ladi.

b) Agar ikki tekislik perpendikulyar bo‘lib, ulardan biriga kesishgan chiziqdan perpendikulyar o‘tkazilsa, u holda bu perpendikulyar butunlay ikkinchisiga tegishli bo‘ladi.

Nuqta va tekislik orasidagi masofani aniqlash.



Nuqtadan tekislikka masofa bir nuqtadan tekislikka tushgan perpendikulyar kesmaning uzunligi bilan aniqlanadi.

Shuning uchun ushbu muammoni hal qilish quyidagi grafik operatsiyalarni ketma-ket bajarishdan iborat:



1) A nuqtadan biz a tekislikka perpendikulyar tushiramiz



2) bu perpendikulyar M \u003d a α a tekislik bilan kesishgan M nuqtani topamiz;



3) segment uzunligini aniqlang.

Agar a tekislik umumiy holatda bo'lsa, u holda bu tekislikka perpendikulyar tushirish uchun avval ushbu tekislikning gorizontal va frontal proektsiyalari yo'nalishini aniqlash kerak. Ushbu perpendikulyar tekislik bilan uchrashish nuqtasini topish qo'shimcha geometrik inshootlarni ham talab qiladi.

Agar a tekislik proektsion tekisliklarga nisbatan ma'lum bir pozitsiyani egallasa, masalaning yechimi soddalashtiriladi. Bunday holda, ham perpendikulyar proektsiyalar, ham samolyot bilan uchrashish nuqtasini topish qo'shimcha yordamchi inshootlarsiz amalga oshiriladi.



Bir nuqta va tekis yuza orasidagi masofani aniqlashda geografiyada tovushdan ham foydalaniladi. Yani Dunyo okeani chuqurligidagi biron nuqta hamda okean yuzasi (tekisligi) orasidagi masofa oʻlchanadi. Buni oʻlchaydigan asbob Exolot deb ataladi.

Exolot (exo va lot) — gidroakustik signallar (akssado) yordamida suv chuqurligini oʻlchash uchun moʻljallangan navigatsiya asbobi. Ishi kemaga oʻrnatilgan ultratovush (UT) ni uzatuvchi va qabul qiluvchi qurilma (vibrator) dan uzatilgan tovush signallari suv tubiga borib, qaytib kelguncha oʻtgan vaqtni oʻlchashga asoslangan.