Muhandislik geologik tadqiqotlar


 TOPOGRAFIK XARITALAR. XARITALAR NOMENKLATURASI



Download 6,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/204
Sana26.02.2022
Hajmi6,17 Mb.
#472656
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   204
Bog'liq
-qullanma

3. TOPOGRAFIK XARITALAR. XARITALAR NOMENKLATURASI. 
Har qanday geologik xarita topografik xarita asosida tuziladi. Topografik 
xarita - bu Yer yuzasinining aniq bir qismini ma’lum masshtabda kichraytirilib 
qog’ozga tushirilgan tasviridir. Boshqacha qilib aytganda topografik xaritada Yer 
yuzasining relyefi gorizontallar (izoliniyalar) orqali tasvirlanadi.
Topografik xaritalarni tuzishda Yer shari yuzasini gorizontal tekislikka 
kartografik proeksiyalash usullaridan foydalaniladi (3.1- rasm). 
Dunyoning 
ko’p 
davlatlarida, 
Shuningdek 
O’zbekistonda 
ham 
proeksiyalashning silindrli Gauss tizimi qabul qilingan. Bunda Yer shari yuzasi 
boshlang’ich meridiandan (180
0
) sharqqa qarab har 6
0
da kolonnalar va 
ekvatordan qutublarga qarab har 4
0
da kengliklar bilan chegaralangan 
trapesiyalarga bo’linadi. Har bir trapesiya miqyosi 1:1 000 000 bo’ladi.
Trapesiya varag’ini kenglik bo’yicha chegaralaydigan parallellar lotin 
alifbosining A harfidan to W harfigacha, kolonnalar esa Grinvich meredianidan 
boshlab 1 dan 60 gacha arab tartib raqamlari bilan belgilanadi (3.2-rasm). 
 
3.1.Xaritalar nomenklaturasi

Topografik xaritadan foydalanish qulay bo’lishi uchun, uni kataklarga 
bo’lish, ya’ni mayda masshtabli xaritani yirik masshtabli xaritalarga bo’lish 
xaritalarning nomenklatura usulida olib boriladi. Asos sifatida 1:1000000 
masshtabli xalqaro xarita varag’i olinadi 
1:1 000 000 miqyoli xarita varag’i to’rtga bo’linib 1:500 000, 36 ga 
bo’linib 1:200 000 va 144 ga bo’linib 1:100 000 miqyosli xarita varaqlari hosil 
qilinadi (3-rasm). Miqyosi 1:1 000 000 bo’lgan xarita varag’ning nomenklaturasi 
raqam va harf bilan beriladi. Masalan Toshkent shahri varag’i K-42 bo’ladi. 1:500 
000 miqyosli xatarlarda kiril alifbosining bosh harflari (K-42-A), 1:200 000 
miqyosi xaritalarda rim raqamlari (K-42-XXIII), 1:100 000 miqyosli xaritalarda 
esa arab raqamlari (K-42-144) qo’llaniladi. 


21 
3.1-rasm
. Asosiy kartografik proeksiyalash usullari. 
Normal proeksiyalar: I-azimutli, II-silindrli, III-konusli, IV-1:1 000 000 miqyosli 
Gaus proeksiyasi, V-tekislikdagi kolonna

Download 6,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   204




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish