Muhandislik -geologik tadqiqotlar

4.Pnevmogidrotermal  metamorfizm  -  magmaning      yuqoriga  harakat 
qilib,  intruziv  tog’  jinslarini      hosil  qilgan  paytda  undan  ajralgan  yuqori  
temperatura  va  bosimga  ega  bo’lgan  gazlar  hamda      suyuq  eritmalar  ta’sirida 

---

56 
 
magmatik, effuziv va  intruziv jinslarning o’zgarishidan hosil bo’ladi. Bu  jarayon 
pnevmatolit yoki gidrotermal metamorfizm deb  ataladi.  
Metamorfik  tog’  jinslarining  mineralogik  tarkibi,  ko’pincha  magmatik  va 
cho’kindi  tog’  jinslarining  aynan    o’zlaridir.  Metamorfik  jinslarning  teksturasi  - 
slanesli  (gneyslar,  gilli  slanetslar)  yoki  massivli  (marmar,  qumtosh).  Slanetsli 
tuzilish  bir  tomonlama    bosim  ta’sirida  shakli  o’zgargan  jinslar  uchun  
xarakterlidir.  Ushbu  metamorfik  tog’  jinslarining    slanetsli  tuzilishiga  parallel 
bo’lgan  yo’nalish  bo’yicha    qurilish  xossalari,  masalan;  sovuqbardoshligi,  
mustahkamligi  pasayishi  mumkin.  Massivli  (zalvorli)    tekstura  -  har  tomonlama 
bosim  ostida  hosil  bo’ladigan  jinslar  uchun  xarakterli  bo’lib,  bunda    kerakli 
cho’kindi  tog’  jinsi  qayta  kristallanish  va    zichlanish  oqibatida  yaxlit,  tuzilishga 
ega  bo’ladi.    Bunday  jinslar  o’zi  hosil  bo’lgan  cho’kindi  tog’    jinslariga  ko’ra, 
yuqori zichlikka ega bo’ladi.  
Qurilishda metamorfik tog’ jinslaridan: 
gneyslar, gilli slanetslar, marmarlar va  kvartsitlar ishlatiladi. 
Gneyslar  -  mineral  tarkibiga  ko’ra  granit    tipidagi  jinslarga  o’xshash. 
Slanetsli tuzilishi  bo’lgani sababli uzoqqa chidamaydi. Qurilishda ularni  ko’proq 
poydevorga  tosh  plitka  o’rnida,  trotuarlarga    terish  uchun,  kanal  qirg’oqlarini 
koshinlashda  ishlatiladi.