Muhammadyoqub ostonaqulov budjet hisobi

(G'aznachiiikka
o'tish sharoitida: 
292-«Budjel 
m ablag'lari oluvchilarning
xodimlarini ijtimoiy to'lovlari budjetdan tashqari pensiya fo n d i
m ablag'lari hisobidan qoplanadigan nafaqa va pensiyalarni
to ‘lash uchun kelib tushgan m ablag ‘lar» subschyoti)
yoki 
D ebet 100 - « T ashkilot xarajatlari uchun ta la b q ilib olgunga qadar d ep o zit 
h iso b v arag ‘i» subschyoti 
(G 'aznachiiikka o'tish sharoitida:
292-«Budjet m ablag'lari oluvchilarning xodimlarini ijtim oiy
to ‘lovlari budjetdan tashqari p ensiya fo n d i mablag 'lari hisobidan
qoplanadigan nafaqa va pensiyalarni to
‘lash uchun kelib tushgan
mablag ‘lar» subschyoti)\
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

K redit 198/3 -« Ijtim o iy to ‘lovlar bo‘y ich a p en siy a fondi bilan hisob-kitoblar» 
su b sch y o ti.
Haqiqatda ishchi va xizm atchilarga hisoblangan m ehnat haqi, yagona 
ijtimoiy toMov b o ‘y ich a pensiya fondiga hisoblangan to‘lov va tashkilotni 
saqlashga ham da boshqa tadbirlarga qilingan xarajatlar sum m alari 200- 
«Tashkilotni saqlashga v a boshqa tadbirlarga budjet bo‘yicha xarajatlar» 
subschyotida (G ‘aznachilikka o ‘tish sharoitida: 214-«B udjet m ablag‘lari 
hisobidan qoplanadigan budjet mablagMari oluvchilam ing xarajatlari» 
subschyotida) h isobga olinadi. Bu aktiv subschyotdir.
H aqiqatda m ax sus m ablag‘lar b o ‘yicha ishchi va xizm atchilarga 
hisoblangan m ehnat haqi, yagona ijtimoiy toMov va boshqa xarajatlar 
sum m alari 211-«M axsus mablagMar b o ‘yicha xarajatlar» subschyotida 
hisobga olinadi. B u aktiv subschyotdir.
Am aldagi qoidalarga muvofiq, budjet tashkilotining ixtiyorida 
qoladigan va b ud jet b o ‘yicha mablagMardan ortiqcha ravishda m a’lum 
m aqsadlarga xarajat q ilish mumkin boMgan m axsus mablagMar b o ‘yicha 
darom adlar 400-«M axsus va budjetdan tashqari mablagMar bo‘yicha 
darom adlar» subschyotida hisobga olinadi. Bu passiv subschyotdir.
2. H IS O B D O R SH A X SLA R BILAN H ISO B -K IT O B L A R H ISOBI
X arajatlam i n aq d pul bilan toMash uchun b o ‘nak berilgan budjet 
tashkilotining xodim lari hisobdor shaxslar deb ataladi. B o‘naklar 
hisob berish sharti b ilan muayyan tashkilotda ishlovchi shaxslargagina 
beriladi.
H isobdor 
shaxslarga 
beriladigan b o ‘nakning 
miqdori 
uning 
tayinlanishiga bogMiq boMadi. B o‘nak olish uchun hisobdor shaxslar 
budjet tashkiloti rahbariga b o ‘nakning m aqsadi va summasini k o ‘rsatib 
yozm a ariza beradi. A gar hisobdor shaxsning avval olgan b o ‘nak 
b o ‘yicha qarzi y o ‘q boMsa, u holda budjet tashkilotining buxgalteriyasida 
bu haqda arizaga belgi qiladi va xarajat q o ‘shilishi kerak boMgan m odda 
q o ‘yadi. K eyin ariza b o ‘nak berish haqida farm oyish beradigan budjet 
tashkilotining rahb arig a beriladi. Hisob berish sharti bilan berilgan 
sum m alam i, b o ‘nak qanday maqsadga berilgan boMsa, faqat shu 
m aqsadlargagina sarflash m umkin. B o‘nak hisobidan qilingan xarajatlar
264
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

haqida hisobdor shaxslar ularni tasdiqlovchi h ujjatlar ilova qilingan 
hisobot taqdim etadi. Bo‘nak hisoboti buxgaltcriyada tckshiriladi, 
bosh buxgalter tom onidan im zolanadi va b u d jct tashkilotining rahbari 
tom onidan tasdiqlanadi.
Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar hiso bi uchun 160-«Hisobdor 
shaxslar bilan hisob-kitoblar» subschyoti x iz m a t qiladi. Bu subschyot 
hisobdor shaxslar bilan ularga xizm at safari xarajatlariga va, agar budjct 
tashkilotida shtat jadvali bo‘yicha kassir lavozim i k o ‘zda tutilm agan 
bo'lsa, m ehnat haqi to ‘lashga va boshqalarga bcrilgan b o ‘naklarga d o ir 
hisob-kitoblar hisobi uchun tayinlangan. 160-«H isobdor shaxslar bilan 
hisob-kitoblar» subschyotining debetiga h iso b d o r shaxslarga bcrilgan 
sum m alar yoziladi, bu subschyotning kreditiga csa b o ‘nak hisobotlariga 
asosan hisobdor shaxslar tom onidan q ilingan xarajatlam ing hisobdan 
chiqarilgan sum m alari hamda hisobdor sh ax slar tom onidan budjet 
tashkilotining kassasiga yoki to ‘g ‘ridan -to ‘g ‘ri bank m uassasasiga 
qaytarilgan b o ‘nakdan qolgan sum m alar yoziladi.
B udjet tashkilotining xodim larini xizm at safarig a yuborish budjct 
tashkiloti rahbarining buyrug‘i va xizm at safari guvohnom asini bcrish 
bilan rasm iylashtiriladi. X odim lam i yuqori tash k ilo tg a xizm at safariga 
yuborish bu tashkilotning chaqirishi yoki u la r bilan kelishilishiga 
muvofiq am alga oshiriladi.
Xizmat safariga yuborilgan xodim ga boriladigan joygacha va 
u yerdan doim iy ish joyigacha y o ‘l xarajatlari va turarjoy xonasini 
ijaraga olish xarajatlari qoplanadi, ham da sutk alik pul to ‘lanadi. X izm at 
safariga yuborilgan xodim larga xizm at safari bilan b o g ‘liq q o ‘shim cha 
xarajatlar (telefon orqali so'zlashuvlar, tc le g ra f xarajatlari va boshqalar), 
tasdiqlovchi hujjatlar m avjud bo'lganda qoplanadi.
X izm at safariga yuborilgan xodim ga b oriladigan joygacha va u 
yerdan doim iy ish joyigacha y o ‘l xarajatlari, taksidan tashqari, um um iy 
foydalanishdagi barcha transport turlarida (shu ju m ladan , ijaradagi va 
tijorat transportida ham ) yurish qiym ati, shu nin gd ek, transportdagi 
m ajburiy davlat sug'urtasiga doir to‘lovlar, y o ‘ld a yurish hujjatlarining 
oldindan sotilganligi b o ‘yicha xizm atlar haqi, tasdiqlovchi hujjatlar 
m avjud bo‘lganida sam olyot va poezddagi o ‘rin lam i bron qilish uchun 
xizm atlar ko‘rsatilgani uchun haq o ‘m i qoplanadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

A gar stansiya, pristan, aéroport aholi punktidan tashqarida 
joylashgan b o ‘lsa, u holda ularga um um iy foydalanish transportida 
kelish b o 'y ich a x arajatlar ham qoplanadi. A yrim hollarda (kech kelishi, 
um um foydalanish tra n s p o r ta i yo‘qligi va hokazolarda) budjet tashkiloti 
rahbariga taksida k elish xarajatlarini ham toMashga rozilik berish huquqi 
bcrilgan.
Y o‘lda yurish hujjatlari bo‘lmaganida budjet tashkiloti rahbariga, 
har bir m uayyan holatda, xizm at safariga yuborilgan xodim ga y o ‘lda 
yurishdagi transport haqini to ‘lash haqidagi m asalani hal qilish huquqi 
bcriladi. Lekin b u d jet tashkiloti rahbarining ruxsati bilan bcriladigan 
y o ‘l puli sum m asi tem ir y o ‘l transporti b o ‘yicha chipta qiym atidan ortiq 
b o ‘lmasligi ham da bu beriladigan summ a aviachipta qiym atining 30 
foizidan oshib ketm asligi kerak.
A yrim ho latlarda safarga yuborilgan xodim ga, tegishli tasdiqlovchi 
hujjatlar taqdim etilganda, budjet tashkiloti rahbarining ruxsati 
bilan yuklarini h a v o yoMlari, tem ir y o ‘llar, suv y o ‘llari va um um iy 
foydalanishdagi avtom obil tam sportlarida tashish xarajatlari ham 
qoplanadi.
X izm at safarid a b o ‘lingan joydagi turarjoy xonasini ijaraga olishga 
doir xarajatlar x izm at safariga yuborilgan xodim ga yetib kelgan 
kunidan boshlab, chiqib kctgan kunigacha haqiqiy qilingan xarajatlar 
(luks toifadagi xonalardan tashqari), shu jum ladan, m ehm onxonalarda 
k o ‘rsatiladigan q o ‘shim cha xizm atlar, jo y lam in g bron qilinganligi uchun 
xarajatlar b o ‘y ich a tasdiqlovchi hujjatlar m avjud bo 'lgan id a qoplanadi. 
Luks toifadagi x o nalarda yashaganlikni tasdiqlovchi hujjatlar taqdim
etilganda turarjoy xonasini ijaraga olganlik uchun haq to ‘lanishi bunday 
xonalar um um iy qiym atining 70 foizi m iqdorida am alga oshiriladi.
Tasdiqlovchi hujjatlar taqdim etilmagan taqdirda xizm at safariga 
yuborilgan x o d im larg a turarjoy xonasini yollaganlik uchun haq, har 
bir kun uchun, b elgilangan eng kam ish haqining 2 foizi m iqdoridagi 
sum m a qoplanadi.
X izm at safarid a b o ‘lgan va yo‘lda yurgan vaqtdagi sutkalik xarajatlar 
xizm at safariga y uborilgan xodim larga quyidagi m iq d o r d a - 0 ‘zbekiston 
R espublikasidabelgilangan engkam ish haqim iqdoriningkoeffitsientlarida
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qoplanadi: Toshkent shahrida, 0 ‘zbekiston R espublikasi shaharlarida- 
viloyat m ark a zlarid a-0 ,1 ; boshqa shaharlarda va aholi yashaydigan 
p u n k tlard a -0 ,0 8 . Y uqorida k o ‘rsatilgan x arajatlam in g qoplanishi 
haqiqiy xarajatlam ing hujjatlar asosidagi ta sd ig 'isiz am alga oshiriladi.
Safarga yuborilgan xodim har kuni o ‘zi doim yashaydigan joyiga 
qaytib kelish im koniyati b o ‘lganda, unga sutkali pul to ‘lanmaydi. 
X odim har kuni safarga borgan joydan o ‘zi y ash ayd igan joyg a kclishi 
m um kinligi, har bir aniq holda, oraliqning uzoq-yaqinligini, transport 
qatnashuvining holatini, bajariladigan topshiriqning xaraktcrini, xodimga 
dam olish uchun sharoit yaratish kerakligini h iso b g a olgan holda safarga 
yuborgan budjet tashkiloti rahbari hal qiladi.
Xodim larga hisobot berish sharti bilan kassad an pul berilganda, 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D ebet 160 - «H isobdor sh ax slar bilan hisob-kitoblar» su b sch y o ti;
K redit 120 - «K assa» subschyoti.
H isobdor shaxslar tom onidan qilingan haqiqiy, tasdiqlangan bo ‘nak 
hisobotlariga va tasdiqlovchi hujjatlarga asosan, x arajatlar sum m asiga 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
D ebet 200 - «T ashkilotni saq lash g a va boshqa ta d b irîa rg a budjet b o ‘yicha 
xarajatlar» subschyoti