Muhammad yusuf she’rlarida jins tushunchasini ifodalovchi birliklar poetikasi

Adabiyotlar:

1. 
   Mahmud Koshg‘ariy. Devonu lug‘otit turk. I, II, III jildlar. Toshkent, 1960-1963
   
2. 
   Rahmatullayev Sh. O‘zbek tilining etimologik lug‘ati. I jild. Toshkent: “Universitet”, 2000
   

“MA’NAVIYAT” TUSHUNCHASINI IFODALOVCHI ATOV BIRLIKLARI TASNIFI

(Tohir Malik asarlari misolida)
Rasulova D.
O‘zbek tili va adabiyoti fakulteti 1-kurs magistranti
Ilmiy rahbar f.f.f.d F.H.Yuldashev

Ma’naviyat ham huddi madaniyat singari doim o’zgaruvchi, taraqqiy etib boruvchi fenomen – ushbu paradigma tarkibidagi ba’zi elementlar davr taqazosi bilan o’z aktualligini yo’qotishi, tizim yangi tushunchalar bilan boyishi tabiiy holdir. Biroq, ushbu maydonni imkon qadar aniq tizimlashtirish, izchil tizimiy munosabatlarni ochib berish favqulotda dolzarb masala. Zero, “insoniyat, ma’naviyat va ijtimoiyot o’zaro aloqada, o’zaro ta’sirda bo’ladi, birlashgan holda butun bir jamiyat hayotini voqelantiradi, uning mazmuni va xarakterini ta’minlaydi”.¹⁶ “Ma’naviyat” semali birliklarni tahlil qilishda muayyan shaxs, balki butun millat va elat, xalq qarashlari, tarixi, qadriyatlari, urf-odatlari muhim manba bo‘lib xizmat qiladi.

Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov ma’naviyat tushunchasiga shunday ta’rif beradi: “Ma’naviyat shunday qimmatbaho mevaki, u bizning qadimiy va navqiron xalqimiz qalbiga butun insoniyatning ulkan oilasida o‘z mustaqilligini tushunib yetish va ozodlikni sevish bilan birga yetilgan. “Ma’naviyat insonga ona suti, ota namunasi, ajdodlar o‘giti bilan birga singadi, ma’naviyat o‘z xalqining tarixi uning madaniyati va vazifalarini chuqur bilish va tushunib yetishga suyangandagina qudratli kuchga aylanadi.¹⁷
Ma’naviyat bevosita til bilan bog‘langan.”ma’naviyat “nihoyatda yirik sonli tushunchalarni qamrab oladi, ushbu kategoriya sarhadlari juda keng bo‘lib, ba’zi tushunchalar umuminsoniy xarakterga ega bo‘lsa, boshqalari faqat o‘zbek milliy mentalitetida uchraydi. Ayni shu kenglik inson ongida cheksiz mavhumiyat tasavvurini shakllantiradi. Ma’naviyat maydonini uch guruhga bo‘lish mumkin. Bular: e’tiqod, axloq, ma’rifat.
“Ma’naviyat” maydonining “ma’rifat’ guruhi o‘z ichiga quydagi xususiy ma’nolarni qamrab oladi.