Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti televizion texnologiyalari fakulteti fizika kafedrasi



Download 3,34 Mb.
bet3/32
Sana03.12.2022
Hajmi3,34 Mb.
#878236
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   32
Bog'liq
MEXANIKA MASALA 1-qism. 14.06.2017

1-masala.
Moddiy nuqtaning to‘g‘ri chiziqli (x o‘qi bo‘ylab) harakati kinematik tenglamasining ko‘rinishi quyidagicha
x=A+Bt+Ct2,
bu yerda, A=4 m, В=2 m/s, С= -0.5 m/s2. Vaqtning t1=2 s momenti uchun oniy tezligi υ1 va oniy tezlanish 1 toping?
Yechish.
a) Harakat qonunini bilgan holda, koordinata x ning vaqt bo‘yicha differensiallab vaqtni istalgan momenti uchun oniy tezlikni aniqlash mumkin:
,
Bu holda vaqtning berilgan momenti t1 da oniy tezlik quyidagicha aniqlanadi:
,
Bu ifodaga B, S, t1 larni qo‘yib hisoblab topamiz:
m/s.
Manfiy ishora vaqtning t1=2 momentida nuqta x o‘qini manfiy yo‘nalishi bo‘ylab harakatlanayo‘tganini ko‘rsatadi.
b) Vaqtning istalgan momentidagi oniy tezlanishni x koordinatadan vaqt bo‘yicha ikkinchi tartibli hosila olib topish mumkin:
.
Vaqtning t1 momentidagi oniy tezlanish

ga teng. Bu ifodaga C va t1 larni qiymatlarini qo‘yib hisoblaymiz:
m/s2.
Manfiy ishora tezlanish vektorini yo‘nalishi koordinata o‘qining manfiy yonalishi bilan mos kelishini ko‘rsatadi.
2-masala.
Massasi m=10 kg bo‘lgan prujinali tarozi liftga mahkamlangan. Lift m/s2 tezlanish bilan harakatlanmoqda. Agar liftning tezlanishi vertikal yuqori tomon yo‘nalgan bo‘lsa, tarozini ko‘rsatishini aniqlang?
Yechish.
Bizga ma’lumki tarozini ko‘rsatgichi jismning og’irligiga teng, ya’ni jismni prujinaga ta’sir etuvchi kuchini aniqlash kerak (1-rasm). Lekin bu kuch Nyutonning uchinchi qonuniga binoan elastiklik kuchi (tayanchni reaksiya kuchi) ga absolut qiymati jihatidan teng va unga qarama-qarshi yo‘nalgan, yani G= -N yoki G = N. Demak, tarozini ko‘rsatishni aniqlash masalasi bu tayanch reaksiyasi kuchi N ni aniqlash demakdir.

1-rasm
Jismga ikkita kuch ta’sir etadi: og‘irlik kuchi va tayanchining reaksiya kuchi . Nyutonning ikkinchi qonuni tenglamasi quyidagicha yoziladi:
.
x o‘qini vertikal yo‘naltirib, unga jismga ta’sir etayotgan hamma kuchlarni proeksiyalaymiz. Jismga ta’sir etuvchi ikki kuch ham x o‘qiga parallel bo‘lgani sababli, ularni kattaligi bilan ularni proeksiyalari kattaligi bir-biriga tengdir. Proeksiyalarni ishorasini e’tiborga olgan holda skalyar tenglama quydagicha yoziladi:
,
bundan,
, G=N
bo‘lgani uchun,
.
Tarozi ko‘rsatkichini hisoblashda tezlanishning ishorasini hisobga olish kerak.


G=10 kg *(9.81 +2 ) =118 N
Javob: 118 N

Download 3,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish