Муаммолари республика илмий-амалий конференцияси материаллари

Polivinilxloridni dietilamin bilan modifikatsiyalab sintez qilingan sorbentning IQ- spektri 
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyhati 
1. Bozorov Lutfullа., Turаеv Khаyit., Kаsimov Shеrzod., Umbаrov Ibrаgim., 
Еshkаrаеv Sаdriddin. Modifiсаtion of рolyvinyl сhloridе with diрhеnylаminе аnd 
study of thе рhysiсoсhеmiсаl рroреrtiеs of thе obtаinеd sorbеnt // Аustriаn Journаl of 
Tесhniсаl аnd Nаturаl Sсiеnсеs. - 2021. - № 5-6. - Р. 9-12. 
2. Бoзoрoв Л.У., Тураев X.X., Умбарoв И.А., Касимoв Ш.А., Эшкараев С.Ч. 
Diеtilditiokаrbаmаt bilаn Бoзoрoв Л.У., Тураев X.X., Умбарoв И.А., Касимoв 

---

318 
Ш.А., 
Эшкараев 
С.Ч. 
Пoливинилxлoридни 
мoнoэтанoламин 
билан 
мoдификачиялаш oрқали янги сoрбентларнинг синтези // НамДУ илмий 
аxбoрoтнoмаси. - 2021, - № - 6. Б. 80-85-б. 
POLIOKSIDLI KATALIZATORLAR SINTEZI VA UNING 
XARAKTERISTIKALARI 
1
Saidov X.M.,
 2
Muxamadiyev N.Q. 
assistent, Samarqand davlat veterinariya meditsinasi, chorvachilik va biotexnologiya universiteti
2
 
k.f.d., professor., Sh. Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti
1
 
[e-mail] 
 
Hozirgi vaqtda jahonda metandan toʻgʻridan-toʻgʻri metanol olish sanoat 
miqyosida yoʻlga qoʻyilmagan. Koʻpgina jarayonlar ishlab chiqilgan boʻlsada 
iqdisodiy samaradorligi pastligi sababli yoki sintez jarayonidagi katalizatorlar 
yetishmasligi butun dunyoda har yili neft konlarida 140 mlrd kubometr tabiiy gaz 
yoqib yuboriladi [1]. 
Ushbu muammolardan kelib chiqqan holda, katalitik jarayonlarni bosqichma-
bosqich amalga oshirish, bunda qoʻllaniladigan reaktivlar va mahsulotlarni toʻgʻri 
tanlash muhimdir. Bu esa erkin metanolga nisbatan oksidlanishga moyilligi kam 
boʻlgan metanol hosilasini sintez qilishning imkoniyatini paydo qiladi [3]. Metanol 
sintezi dastlab sintez gazi asosida amalga oshirilgan boʻlib keyinchalik jarayon ancha 
taraqqiy etdi. Ushbu jarayonda asosan Cu-ZnO tarkibli geterogen katalizga 
asoslangan. Bu katalizatorlar qoʻllanilganda past faollikni va deaktivatsiyani tashkil 
qilganligi sababli, ushbu tarkibli katalizatorlarni kimyoviy jihatdan oʻzgartirish, 
yuqori selektivlikka ega boʻlgan, yangicha yondashuvlarga asoslangan, 
nanokompozitli katalizatorlar sintez qilish muhimdir. 
Shu maqsadda eritmada oʻz-oʻzidan boradigan yonish sintezi (solution-
combustion synthesis) usulida Cu Ova ZnO ga qoʻshimcha reagentlar qoʻshish orqali 
nanokompozitli katalizatorlar sintez qilindi [4]. 
Sintez 
qilingan 
nanokompozitli 
katalizatorlarning 
fizik-kimyoviy 
xarakteristikalari SEM EVO MA 10 (Carl Zeiss), energodispersion rentgen 
spektrometr bilan jihozlangan (EDS Aztec Energy Advanced X-Act, Oxford 
Instruments) (SEM) da tadqiq etildi. Katalizatorning element tarkibi tahlil etilganda 
fazaviy tarkibga mos ravishda Ni, Zn, O, Cu va Al lardan iborat ekanligi qayd qilindi 
va sirt yuzasi tasviri oʻrganildi (1a,b-rasmlar). 

---

319