Муаммолари республика илмий-амалий конференцияси материаллари

1- jadval 
0.01 M li mis(II) sulfat tuzi eritmasining kraun efirlariga qattiq fazada ekstarksiyasi
T/R 
Kraun efirlari 
0.01 M li mis(II) 
sulfat eritmasi 
elektr 
oʻtkazuvchanligi 
Elektr 
oʻtkazuvchanligi 
1 
4,4(1-metil 1-gidroksietinil)-dibenzo-18 kraun-6 
458 
6.16 
2 
4,4(1-metil 1-gidroksipropinil)-dibenzo-18 
kraun-6 
19.53 
3 
4,4(1-metil 1-gidroksibutinil)-dibenzo-18 kraun-
6 
17.12 
4 
4,4(1-metil 1-gidroksipentinil)- dibenzo-18 
kraun-6 
23.40 
5 
4,4(1-metil 1-gidroksi-2 feniletinil)-dibenzo-18 
kraun-6 
18.60 
6 
4,4(3-metil 3-gidroksibutinil)-dibenzo-18 kraun-
6 
18.82 
7 
4,4(3-metil-3-gidroksipentinil)-dibenzo-18- 
kraun-6 
15.43 
8 
4,4(-3-gidroksipentinil)-dibenzo-18- kraun-6 
15.14 
Yuqoridagi jadvaldan koʻrish mumkinki, mis(II) ioni 4,4(1-metil 1-
gidroksietinil)-dibenzo-18 kraun-6 va 4,4(-3-gidroksipentinil)-dibenzo-18- kraun-6 
efirlari bilan sorbsiyasida elektroʻtkazuvchanlik juda kichik qiymatni bergan, bu esa 
mis ionni toʻliq sorbsiya qilinayotganligidan dalolat beradi. Keying ishlarimizda shu 
efirlar tanlab olindi. Tanlab olingan kraun efirlariga mis(II)ioni konsentratsiyasining 
ta’siri spektrofotomerda oʻrganildi. Bunda 1,0 gramm kraun efirlari analitik tarozida 
tortib olindi va ustiga oʻzgaruvchan miqdorda mis(II) sulfat eritmasidan 1,0 ml 
solindi, 30°C gacha suv hammomida qizdirildi. Sorbsiyadan olidingi va keying 
mis(II)ioni miqdori ammoniy gidroksidning 25% li eritmasidan 5,0 ml solinib, koʻk 
rangli kompleks birikma hosil qilindi va optik zichliklari orqali miqdori topildi va 2-
jadvalda natijalar keltirildi. 
2-jadval 
Mis(II)ioni miqdorining kraun efirlari bilan sorbsiyasiga ta’siri 
T/r 
A sorbsoyadan 
oldingi 
A sorbsiyadan keying 
ΔA 
1 
0,275 
0,02 M Cu
2+ 
+ 
NH
3
+ 
Cu
2+
+ 4,4(1-metil 1-gidroksietinil)-dibenzo-18 kraun-6
0,2 
0,075 
Cu
2+
+ 4,4(-3-gidroksipentinil)-dibenzo-18- kraun-6 
0,125 
0,15 
2 
0,314 
0,03 M Cu
2+ 
+ 
NH
3
+
Cu
2+
+ 4,4(1-metil 1-gidroksietinil)-dibenzo-18 kraun-6
0,114 
0,200 
Cu
2+
+ 4,4(-3-gidroksipentinil)-dibenzo-18- kraun-6 
0,128 
0,186 
3 
0,426 
0,04 M Cu
2+ 
+ 
NH
3
+
Cu
2+
+ 4,4(1-metil 1-gidroksietinil)-dibenzo-18 kraun-6
0,260 
0,200 
Cu
2+
+ 4,4(-3-gidroksipentinil)-dibenzo-18- kraun-6 
0,275 
0,185 

---

305 
2-jadvaldan koʻrinadiki, 1,0 gramm 4,4(1-metil 1-gidroksietinil)-dibenzo-18 
kraun-6 va 4,4(-3-gidroksipentinil)-dibenzo-18- kraun-6 efirlariga 0,03 M li 1,0 ml 
eritmaini sorsiya qilar ekan undan katta miqdori sorbsiya boʻlmaydi, yani ularning 
statik almashinish sigʻimi 1,92 mg/g ga teng ekan. Bu esa mis(II) ionini oqava, 
texnologik suvlar tarkibidan aniqlashda oson ajratish imkonini beradi.