Муҳаммад Али ас-Собуний пайғамбар соллаллоҳУ

Саййида Зайнаб бинт Жаҳш 
Пайғамбар алайҳиссалом унга бева ҳолида уйланган эдилар. У 
аммаларининг қизи эди. унга Зайд ибн Ҳориса уйланган, кейин талоқ 
қилган эди. Шунда унга Пайғамбар (с.а.в.) ҳеч бир завжаларига уйланишда 
бўлган ҳикматдан кўра устунроқ бир ҳикмат борлиги учун уйландилар. У, 
қонуний-шаръий ҳикматни зикр қилган вақтда айтганимиздек, фарзанд 
қилиб олиш бидъатини бекор қилишдир. 
Шу ерда баъзи бир маккор мусташриқлардан иборат 
ғаразгўйларга ва уларнинг хоин малайларига, ислом ҳамда исломнинг 
пайғамбарига адоват билан қаровчиларга маъқул келадиган нарса бор. 
Улар мукаррам Пайғамбарнинг Зайнабга уйланишлари қиссасидан 
бўлмағур нарсаларга ўралган пок, закий пайғамбарга таъна ва маломат 
топгандек бўладилар. Исроилийлар тўқиган ривоятлар бунга сабаб бўлган, 
улар айрим тафсирларда ҳам зикр қилинган.
Уларнинг ўйлашлари – нақадар ёмон гумондир! Пайғамбар 
алайҳиссалоту вассалом Зайд уйида бўлмаган пайтда уникига 
борганмишлар. Зайнабни кўриб, ёқтириб қолган, қалбидан жой олган 
эмиш. “Ажабо, қалбларни ўзгартирувчи зот Ўзингсан, илоҳим!” дебдилар. 
Зайнаб буни эшитиб, эрикелган вақтда унга воқеани айтиб берибди. 
Билибдики, Зайнаб ул зотнинг қалбидан жой олибди, шунинг учун 
Пайғамбар олдига келиб, уни талоқ қилишни истаётганини айтибди. 
Пйағамбар унга қалбида бошқа нарса бўлса-да, унга оиласи билан бирга 

---

 
29
 
бўлишни буюрган эмиш. Зайд эса шундай бўлса-да, Пайғамбар унга 
уйланиши учун хотинини талоқ қилган эмиш.
Ибн ал-Арабий раҳимаҳуллоҳ ўз тафсири “Аҳком ал-Қуръон”да 
ушбу жиноятона даъвони рад қилган ҳолда бундай деган: “Уларнинг 
“Пайғамбар (с.а.в.) Зайнабни кўриб, унинг муҳаббати қалбига ўрнашди” 
деган гаплари ботилдир. Чунки, доим ва ҳамиша у билан бирга бўлганлар, 
ораларида ҳижоб ҳам бўлмаган. Қандай қилиб муҳаббат ўсади? Уни ҳар 
лаҳзада кўриб турсалар, қалбига ҳар муҳаббат тушган эмас. Унинг эри 
бўлганда эса, уни ўзлари унга уйлантирб қўйганлар-ку! Аввал бўлмаган 
туйғу қандай қилиб пайдо бўлиб қолади?! Бу покиза қалб бузуқ 
алоқалардан покдир! Аллоҳ у ҳақида айтади: “Кўзларингизни Биз у 
(кофирлардан айрим) тоифаларни баҳраманд қилган нарсаларга (уларнинг 
бойликларига) тикманг! Уларнинг (имонсизликлари) устида ғамгин ҳам 
бўлманг! Мўминлар учун қанотингизни қуйи тутинг (камтар бўлинг!” 
(Ҳижр сураси, 88-оят). Муаллиф юқорида айтилган тўқима ривоятларни 
бирма-бир кўриб чиққан ва уларнинг ҳаммасининг асли йўқ эканини баён 
қилган.