Muallif: o’q. A. Avliyoqulov



Download 303,29 Kb.
bet91/140
Sana31.12.2021
Hajmi303,29 Kb.
#214962
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   140
Bog'liq
elementar matematika tasavvurlarni shakllantirish metodikasi

Mashg'ulotning borishi. 1- qism. Stol ustiga 6 ta katta va 7 ta kichik olmaning rangli tasviri oraliqda ma'lum masofa qoldirib,

bir qator qilib terib qo'yiladi. Tarbiyachi ,,Olmalarning kattaligi haqida nima deyish mumkin? Qaysi olma katta (kichik)? Qanday qilib tekshirish mumkin?" — deb so'raydi. Bolalardan biri katta olmalarni, boshqasi kichiklarini sanaydi. Katta va kichik olmalar nechtadan, qaysi son katta (kichik): 6 mi yoki 7 ekanligi aniqlangach, pedagog bolalardan qaysi olmalar ko'p va qaysi olmalar kam ekanligi yaqqol ko'rinishi uchun nima qilish kerak?" — deb so'raydi. So'ngra u bir bolani chiqarib, har bir katta olmaning tagiga kichik olmani aniq tagma-tag qilib qo'yib chiqishjjj;va qaysi son katta, qaysi son kichkina ekanligini aytib berishiHJteklif etadi. Pedagog bolalarning javobini aniqlashtiradi:

,,To'g'^lendi 7 soni 6 sonidan katta ekanligi yaqqol ko'rinib turibdi. 7 ta olma bor joyda 1 ta olma, kichik olma, ortiqcha (pedagog ortiqcha olmani ko'rsatadi), 6 ta olma bor joyda bitta olma yetish- maydi. Demak, 6—7 dan katta".

Tenglashtirishning ikkala usuli ko'rsatiladi, so'ngra har ikkala guruhdagi olmalar soni 7 taga yetkaziladi. Tarbiyachi olmalarning o'lchami har xil, lekin ularning soni teng 7 tadan bo'lganligini ta'kidlaydi. Predmetlarning soni ularning o'lchamiga bog'liq emas.

Keyin pedagog bolalarga 6 va 7 soni hosil qilingan usuldan foydalanib, 8 sonining hosil bo'lishini ko'rsatadi.

2- qism. (,,Qancha bo'lsa, shuncha harakat qil" o'yin mashqi). Tarbiyachi bolalarni 2 qatorga bir-birlariga qarama-qarshi qilib turg'izadi va ularga topshiriqni tushuntiradi: ,,Sizlar, men ko'rsatgan kartochkada nechta predmetning rasmi tasvirlangan bo'lsa, shuncha marta harakat qilasizlar. Ovoz chiqarmay sanash lozim. Harakatni avvalo mana bu qatorda (ko'rsatadi) turgan bolalar ularni tekshiradilar, keyin esa, aksincha siz harakatni bajarasiz, bular sizlarni tekshiradilar". (Pedagog kim kimni tekshirishini aniqlash- tiradi).

Har bir qatorga 2 tadan topshiriq beriladi, 6 va 5 ta, 7 va 4 ta predmetning rasmi ko'rsatiladi. Bolalarga uncha murakkab bo'lmagan harakatlarni bajarish taklif qilinadi. Masalan, qo'llarni yon tomondan yuqoriga ko'tarish, oldinga egilish, cho'qqayib o'tirish va hokazo.

».%fi-4W/?i. (,,Kim tezroq topadi?|^4yl»^ifcashqi).

BSlalar stol 46-§. Bolalar bog'chasida va



atpjfida o'tiradilar. Tokchada geomi|rik shakllar modeli: bog'cha-maktabda

kvadrat, matematika fanining o'rgatilishi



to'g'ri to'rtburchak, doira, oval shaklidagi predmetlar orasidagi uzviylik

qo'yilgan. Mashg'ulot shakli — bu



Pedagog stolida kvadrat, to'g'ri to'rtburchak, doira va oval bolalarning tasawurini o'quv-bilish

shaklidagi faoliyatlarini uni turli sharoitlarda



predmetlar: soat maketi, patnis, ko'zgu, sharf, ro'molcha, (xonada, tabiatda sayr etganda taqsimcha bor. Bolalardan biriga tokchada turgan va hokazo) o'tkazilishi maqsadga shakllarning nomini muvofiq ravishda pedagog- aytishtaklifetiladi. Tarbiyachi: ,,Hozir bir o'yin tarbiyachi tomonidan tarbiyaviy o'ynaymiz". (,,Kim mashg'ulot jarayonida tezroq topadi" o'yinini taklif etish mumkin.) Men har bir foydalaniladigan qilib tashkil guruhdan 1 tadan bolani chiqaraman (bir stol atrofida etilishidir.

o'tirgan Bog'cha-maktablarda, katta



bolalarni) va kimning qanday shaklni topishi kerakligini guruhlarda matematika mashg'u-

lotini tashkiliy shakllari dars- mashg'uloti suhbat jarayonida (predmetlar sanog'i, nomlanishi va

hokazolar) mustaqil fikrlash, bolalarning yakka tartibda, guruh va jamoa bo'lib ishlashlari, tabiat qo'ynida sayohat o'tkazilishidan iborat.

O'quv dasturi DTS asosida Respublika Xalq ta'limi vazirligi tasdiqlagan davlat hujjati bo'lib, uning bajarilishi majburiydir. Bog'chalar katta guruh bolalarida matematik tushunchalarni rivojlantirish tabiiy matematik ta'lim davlat standard talablarining bolalar tomonidan bajarilishi ularning zarur bilimlar, malaka va ko'nikmalarni egallashlariga, matematik bilim olishga ijobiy munosabatda bo'lish tasawurlarining shakllanishiga yordam beradi:


  1. bolalarni tevarak-atrofdagi tabiiy muhitga moslashtirish, yangi tushunchalarni shakllantirish;

  2. faoliyatning har xil turlarini: o'quv, mehnat, muloqotni egallash;

  1. o'z-o'zini nazorat qilish hamda ziyraklikka o'rgatish;

  2. muayyan umumiy tabiiy-ilmiy iqtidorning belgilangan darajasi va uning keyingi taraqqiyoti tavsifi.

Shunday qilib, katta guruhlarda tabiiy-matematik ta'lim davlat ta'lim standartining o'quv-biluv jarayoniga joriy etilishi fanlararo aloqadorlikka doir tabiiy-ilmiy bilim, ko'nikma va malakalarnigina emas, balki bolaning muayyan asosiy faoliyati majmuasi—mdbiBat, o'quv-biluv, axloqiy va jismoniy tuzilishiga mos keladigan f«H|lat- larining shakllanishini ham ta'minlaydi. $3

Har bir bolaning bilimida siljish bo'lishiga erishish zarur. 167

Birgalikda ishlash bilish faoliyatining faollashuviga yordam beradi, bolalarda o'zaro nazorat qilish va o'zaro yordam berish sifatlarini shakillantiradi, tarbiyaviy vazifani ado etadi.

Bolalarda elementar matematik tasawurlarni rivojlantirish vazifalari va bolalar bog'chasida arifmetika asoslarini tarkib topti- rish, miqdor, makon va zamonga oid tasawurlarni rivojlantirish



mashg'ulotning asosiy shartidir. Har bir mashg'ulotda tarbiyachi

mavzu mazmunining asosiy masalalari va uni mashg'ulot jarayonida



ishlash metodikasini

ochib beradi. Bunda shuni nazarda

tutish

kerakki, berilayotgan

tavsiyalar, odatda, bolalarga berilishi

kerak

bo'lgan topshiriqlar,

mashqlar, savollarning namunalaridir.

Bunday

mashqlar sonini pedagog-tarbiyachi guruh bilan ishlashning aniq shart-sharoitlarini hisobga olib, o'zi aniqlashi kerak.

Tayyorlov guruhida o'tkaziladigan

matematik

mashg'ulotda

didaktik ko'rsatma materiallaridan keng

foydalanilishi

xarakterlidir.

Amaliy ishlar, ko'rgazma tashkil qilish bilan bog'liq bo'lgan topshi- riqlar ham namunalar sifatida qaralishi mumkin. Pedagog-

tarbiyachi ularga

o'zida

bo'lgan

ko'rsatma-qo'llanmalarni

hisobga

olib tuzatishlar

kiritishi

mumkin.

Ko'pchilik hollarda

tavsiya

etilayotgan

og'zaki

mashqlar

materialini

pedagog-tarbiyachi

turli

usullarda

berishi,

ba'zan esa

guruhning

tayyorgarligiga

qarab

almashtirishi ham mumkin. Pedagog-tarbiyachi tavsiya etilayotgan didaktik o'yinlarga ham ijodiy yaqinlashishi kerak, bunda o'yinlarni o'tkazishda foydalaniladigan qo'llanmalarni imkoni boricha ko'proq tayyorlab borish, har bir mashg'ulotning aniq vazifalarini hisobga olib, o'zi topgan o'yinlarni sinash maqsadida mashg'ulot- larda o'yinlar tashkil qilishi mumkin. -Cj ,

47-§. Tayyorlov guruhlarida matematikani,,$ (


Download 303,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   140




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish