Moylar va maxsus

РФ&
= 38%
U ch inch i aniqlanish natijasi:
РФЦ
0 = 40%
T o ‘rtinch i aniqlanish natijasi:
/>Ф235°0 = 35%
T o ‘rt natijaning o ‘rtach a qiymati:
39,1 38+ 40+35 _ 38%
4
o ‘rtacha arifm etik orasidagi farqlar ±5 % dan oshmaydi, 
to ‘rtin chi natija bilan o ‘rtacha arifm etik qiym at natijalari farqi 
esa 
5 % d a n ortiqdir. M oyning ishchi fraksiyalarini bir 
m arotabaga 
hisob 
qilish 
natijalari 
u ch u n
birinchi 
uch 
aniqlanishlar b o ‘yicha o ‘rtach a arifm etik qiym at olinadi:
РФ ” = 39+338 + 4 0 = 39%
H a r b ir h aro rat va vaqt u ch u n eng kam ida 2 parallel 
aniqlanish o ‘tkazilishi va tahlil natijasi sifatida 2 bittalik sinov 
natijalarini o ‘rtacha arifm etik qiym ati qabul qilinsin.
107

---

Turli haroratlar va turli vaqt davomiyligida sinalayotgan 
moyni m otor usuli bo‘yicha bugManuvchanligi, ishchi fraksiyasi 
va lok hosil qilishga moyilligi 3- jadvalga kiritilsin.
3- jadval
Sinov vaqti, min
Sinov
10
30
60
haro- Motor Ishchi Lok Motor Ishchi Lok Motor Ish­
Lok
rati,
usuli frak­ hosil usuli
frak­ hosil
usuli
chi
hosil
°C
bo‘yi- siya,
qi­
bo‘yi-
siya, qilish­ bo‘yi- frak­ qilish­
cha
%
lishga
cha
%
ga
cha
siya,
ga
bug‘-
mo­
bug‘-
mo­ bug‘la-
%
mo­
lanuv-
yil­ lanuv-
yil­
nuv-
yil­
chan-
lik,
chan-
lik,
chan-
lik,
lik,
%
lik,
%
lik,
%
%
%
%
Olingan natijalar asosida o ‘zgarmas haroratda m otor usuli 
bo‘yicha bug‘lanuvchanlik, lok hosil qilishga moyillik ishchi 
fraksiyalarni vaqtga bog‘liqlik grafigini yoki bir xil vaqtda 
ko‘rsatilgan xarakteristikalami haroratga bog‘liqlik grafigini 
tuzing.
H ar bir grafikda (4-rasm va 5-rasm) ordinata o ‘qiga motor 
usuli bo‘yicha bugianuvchanlik (pastdan yuqoriga) va lok hosil 
qilishga moyillik (yuqoridan pastga) kattaliklarini, absissa o ‘qiga 
esa vaqt (minutlar)ni yoki harorat (°C) ni qo‘ying. Har bir 
grafikda ishchi fraksiya kattaligi ordinata o‘qi bo‘yicha motor 
usuli bo‘yicha 
bug‘lanuvchanlik egri chizig‘i bilan lok hosil 
qilishga moyillik egri chiziqlari orasidagi 
masofa bilan 
tavsiflanadi.
108

---

A viatsiya m oyining sinash davridagi natijalari
Vaqt, min.
3-rasm. MK—22 aviatsiya moyining doimiy harorat (250°C)da 
motor usuli bo‘yicha bug‘lanuvchanligi, lok hosil qiilishga 
moyilligi va ishchi fraksiyalarining o'zgarishi.
109
M
oyn
in
g 
lok
 
hos
il 
qil
is
hi
ga
 
moyilligi 
%

---

Aviatsiya moyning sinash davridagi natijalari
Vaqt, milt.
4-rasm. M.K—22 aviatsiya moyining bir vaqtda (10 min) motor 
usuli bo‘yicha bug‘lanuvchanligi, lok hosil qilishga moyilligi va 
ishchi fraksiyalarining haroratga bog‘liq o'zgarishlari.
110

---

2.6. Parallel aniqlashlar uchun ruxsat etilgan farqlanishlar.
2.6.1. Motor usuli bo‘yicha bugManuvchanlik va ishchi 
fraksiyalarning ikki parallel aniqlanishi orasidagi farq eng kichik 
natija kattaligining 6 %i dan oshmasligi lozim. Aks holda sinov 
qayta amalga oshirilishi kerak.
2.6.2. Lok hosil qilishga moyillik ikki parallel aniqlanishlari 
orasidagi farq namunaning 2 % dan ortiq bo'lmasligi lozim. Aks 
holda sinov qayta qilinishi lozim.
2.6.3. Moyning ishchi fraksiyasini va lok hosil qilishga 
moyilligini aniqlanish aniqligini tekshirish misollari.