Moylar va maxsus

/rr-arQ*-*>.100t 
(3)
w,
bu yerda:
m i — bug‘latgichga quyilgan sinalayotgan m oy massasi, g;
m 2 — toza bug‘latgichning tajribagacha massasi, g;
m 3 — term ostatda bug‘latilgandan keyingi bug‘latgichning 
qoldiq m oy bilan massasi, g.
Misol:
bug‘latgichga quyilgan m oyning massasi — 0,0496 g. 
toza bug‘latgichni tajribagacha massasi — 2,8492 g. 
tajriba haroratsi — 250°C. 
tajriba vaqti — 30 m in.
bug‘latgichning bug‘latilgandan keyingi qoldiq m oy 
bilan massasi — 2,8720 g.
(3) 
form ulaga m os qiym atlam i q o ‘yib, quyidagi natijaga ega 
b o ‘lamiz:
104

---

0.0496 - (2.8720 - 2.8492) 
0.0496
•100 = 54%
Т — haroratda t — vaqt davom ida h ar bir bugMatgich uchun 
m oyning ishchi fraksiyasi (4) form ula bilan hisoblansin ( 
Р Ф
Т ,
bu yerda: mj — bug‘latgichga quyilgan sinalayotgan moyning
massasi, g;
m3 — termostatda bugMatilgandan keyingi bugMatgich- 
ning qoldiq m oy bilan massasi, g;
ГП4 — ekstraktorda moy ektraksiya qilingandan so‘nggi 
bugMatgichning qoldiq (lok) bilan massasi, g;
Misol:
bug‘latgichga quyilgan m oyning massasi — 0,0496 g 
term ostatda bugMatilgandan keyingi bugMatgichning qoldiq 
ntby bilan massasi — 2,8720 g 
tajriba harorati — 250°C 
tajriba vaqti — 30 m in
Ekstraktorda 
m oy 
ekstraksiya 
qilingandan 
so‘nggi 
bug‘latgichning qoldiq (lok) bilan massasi - 2,8527 g.
(4) formulaga m os qiym atlam i q o ‘yib, quyidagi natijaga ega 
b o iam iz:
2,872 0 - 2,8527 
i
q
o
= 
39
%
0,0496
(5) va (6) form ulalar yordam ida har bir bugMatgich uchun T
—haroratda t vaqt m obaynida moyni lok hosil qilishga moyilligi
( 
J Ij
) hisoblansin (% da):
% da):
/71, 
- m
(4)
m
mA - m 2
•100,
(5 )
105

---

bu yerda: m i — bugMatgichga quyilgan sinalayotgan m oy 
massasi, g;
n i2 ~ Toza bugMatgichni tajribagacha massasi, g; 
rri4 — Ekstraktorda moy ekstraksiya qiligandan so‘nggi 
bugMatgichni qoldiq (lok) bilan massasi, g:
J I‘T = \ 0 Q - ( H ‘
t
+ P 0
t
),
(6)
bu yerda: 
H'r
— haroratda t — vaqt davom ida m oyning
m otor usuli b o ‘yicha bugManuvchanligi (% da).
P@'r
— T — h aroratda t — aqt davom ida m oyning
ishchi fraksiyasi (% da).
(5) va (6) form ulalar bilan qilingan hisob natijalari bir- 
biriga m os kelishi lozim.
Misol:
bugMatgichga quyilgan m oy massasi — 0,0496 g.
toza bugMatgichning tajribagacha massasi — 2,8492 g. 
tajriba vaqti — 30 min.
ekstraktorda m oy ektraksiya qilingandan so ‘nggi 
bug‘latgichning qoldiq (lok) bilan massasi — 2,8527 g. 
m o to r usuli bo‘yicha bug‘lanuvchanlik 
= 54% .
ishchi fraksiya 
P
&
\ = 39%
(5) 
va (6) form ulalarga m os qiym atlam i q o ‘yib, quyidagi 
natijalam i olam iz:
2.8527- 2 . 8 4 9 4 |0 0 = 7%
250
0.0496
= 1 0 0 - (54+ 39) = 7%
Berilgan harorat va vaqtda m oylarning m o to r usuli b o ‘yicha 
bugManuvchanligi, 
ishchi fraksiyasi va lok hosil qilishga 
moyilligini b ir m arta aniqlash natijasi u ch u n eng kam ida uch 
bugMatgichda olingan natijalam i o 'rta c h a arifm etik qiym ati 
qabul qilinib, b u n d a m otor usuli b o ‘y*cha bugManuvclianlik va 
ishchi fraksiyalam i h ar b ir aniqlangan qiym ati, ularni o ‘rtacha
106

---

arifm etik natijalaridan ±5 % dan ortiq farqlanishi m um kin em as 
sharti bajarilishi lozim .
Misol.
B irinchi aniqlanish natijasi birinchi uchta natijalar 
bilan
Р Ф “ = 39%
Ikkinchi aniqlanish natijasi: