m
3
(7 )
bu yerda:
m j —
Idishcha bilan sinalayotgan neft mahsuloti-
ning bug‘latishgacha massasi, g:
tn2 —
Idishcha bilan sinalayotgan neft m ahsuloti-
ning bug‘latilgandan keyingi massasi, g:
m j —
Sinalayotgan neft mahsulotining namunasi, g:
H ar b ir harorat uchun kam ida ikki parallel aniqlanishlar
amalga oshirilsin.
Aniqlanish natijasi qilib olingan natijalam ing o ‘rtacha
arifm etik qiym atidan qabul qilinsin.
Bug‘lanuvchanlik
b o ‘yicha
aniqlanish
natijalarining
haroratga bog‘liqligini jadval yoki grafik ko‘rinishida ifodalang.
Agarda texnik sharoitlar b o ‘yicha haydab olingan m odda
m a’lum foizlariga m os keluvchi haroratlar bilan chegaralangan
bo‘lsa, ushbu m a’lum otlarni grafikdan yoki tahlil natijalari
keltirilgan jadval m a’lum otlarini interpolyatsiya qilib aniqlansin.
3.6. Parallel aniqlanishlar uchun ruhsat etilgan tafovutlar
Berilgan haroratdagi parallel aniqlanish uchu n tafovutlar
nam unaga nisbatan olingan 4 % dan oshmasligi lozim. Aks
holda sinovni qayta o ‘tkazish kerak.
3 .7. N azorat moyida appartni tekshirish
A pparatni nazorat m oyida tekshirilsin. N azorat moyinirig
fraksiyali tarkibi eng kam ida 3 apparatda aniqlansin. A pparatni
nazorat m oyida tekshirish davriy 50 aniqlanishdan ko‘p
b o ‘lm agan holda amalga oshirilsin.
H a r
25
aniqlanishdan
so‘ng
diskdagi
term om etr
yacheykalari va term om etrning simobli sharini hosil b o ‘lgan
zanglardan tozalansin.
115
4-amaliy
ish
Plastik surkov moylaming bug‘lanuvchanligini aniqlash
4.1. Berilgan sharoitlarda bug‘latgich-idishchalarida surkov
moylarning massasi kamayishini aniqlashga asoslangan usuldir.
4.2. Bug‘lanuvchanlikni aniqlashda quyidagi apparatura,
reaktivlar, materiallar qo‘llaniladi:
• Termostat (konstruksiyasining bayoni 5.1 da berilgan);
• Bug‘latuvchi idishchalar — ichki diametri 21,4 mm,
ichki tomondan chekkasining balandligi 1 mm bo‘lgan poMat
idishchalar;
• 100 mm diametrli po‘lat disk;
• Haroratini tuslash uchun avtotransformator;
• Termostatni isitish plastinasi;
• TN -2 tipidagi simobli shisha termometri;
• Chinni idishcha;
• Keramik plitka;
• Vud qotishmasi yoki 230°C dan yuqori erish haroratiga
ega bo‘lgan boshqa qotishma;
• Silliqlash qumqog‘ozi;
• BR «Kalosha» bezini;
• Eksikator;
• Kerakli tortish aniqligiga ega bo‘lgan laboratoriya
analitik tarozi.
116
4.3. Sinovga tayyorgarlik
Sinalayotgan surkov moy yuzasidan shpatel bilan yuqori
qatlamni olib, tashlab yuborilsin. So‘ngra idishning devoriga
yaqin bo‘lmagan bir necha joydan (kamida 3) taxminan bir xil
miqdorda namuna olinsin.
Namunalar chinni idishchalarga solinib, aralashtirilsin.
Bug‘latgich-idishchalaming hamma yuzasi silliqlash qumqog‘ozi
yordamida tozalansin, benzinda yuvilsin, quritilsin va 0,0002 g
dan ortiq bo‘lmagan xatolik bilan tortilsin.
4.4. Sinov o ‘tkazish
Tortilgan
bug‘latgich-idishchalar
shpatel
yordamida
sinalayotgan surkov moy bilan havo pufakchalari hosil boMishini
oldini olgan holda to ‘ldiring.
Surkov moy yuzasi pichoq bilan tekislansin.
Har bir surkov moy namunasini sinash eng kamida 4
bug‘latgich-idishchada olib borilsin.
Surkov moyli bug‘latgich-idishcha 0,0002 g aniqlik bilan
tortilsin.
Bug‘latgich-idishchalarda surkov
moy
massalari
farqi
hamma bug‘latgichlarda surtiladigan moyning o ‘rtacha arifmetik
qiymatidan 0,012 dan ortiq farq qilmasligi kerak.
Termostatni isitish plastinasiga disk qo‘yilsin va eshikcha
yopiq holatda surkov moy texnik talablarida belgilangan sinov
haroratigacha isitilsin.
Disk belgilangan haroratda 3—5 min. davomida ushlab
turilgach, termostat eshikchasi ochilsin, diskga bug'latgich-
idishchalarda surkov moy qo‘yilsin. Termostat eshikchasi
yopilsin va sinov boshlanish vaqti belgilansin.
Bug‘latgich-idishchalar surkov moyi bilan termostatda 1
soat davomida yoki surkov moy texnik talablarida ko‘rsatilgan
vaqtda ushlab turilsin. Sinov vaqti muddati tamom bo'lishi bilan
bug‘latgich-idishchalar
surkov
moyi
bilan
eksikatorga
o ‘matilgan keramik plitkaga o ‘tkazilsin va xona haroratigacha
sovutilgandan so‘ng 0,0002 g aniqlikda tortilsin.
117
Sinalayotgan surkov moylaming bug‘lanuvchanligi (X) har
bir bug‘latgich uchun (8) formula bilan hisoblansin (%, da):
Do'stlaringiz bilan baham: |