Moskow mining institute publishing house

^Номах - ^Hp + ^m - ^Cp (8.18)
Bunda, ^p - ag’darma hosil qilgichning bo’latish balandligi, m;
^p . - ag’darma hosil qilgich konsoli va ag’darma yig’gichi bilan vertikal
bo’yicha orasidagi minimal masofa, m.
3
Ag’darma hosil qilgichning kunlik unumdorligi (^м ):


(8.19)

о и.г в рез в
П —П kk /Т
3
Bunda, ^иг - karyerning foydali qazilma bo’yicha yillik unumdorligi, ^м




Т

k„

k„

- qoplovchi tog’ jinsi koeffitsiyenti, / ;
^ез =1.2 - unumdorlikning zaxira koeffitsiyenti.
majmuaning yildagi ishlar kuni;
Ag’darma hosil qilgichning joylashuvi o’zgarganda uning unumdorligi huddi shu ko’rinishda uskunaning chiziqli o’lchamlari yoki qazib olish tizimining ma’lum parametrlari bilan aniqlanadi.
To’xtovsiz harakatdagi ekskavatorlar va transport-ag’darma ko’priklari bilan texnologik majmualar plast qazilmasi qalinligi 5-20m va koplovchi tog’ jinsi qalinligi 60m gacha bo’lgan gorizontal va yotgan (yotish burchagi 2-3°) konlarni qazib olishda qo’llaniladi. Ochish ishlarining texnologiyasi quyidagicha bo’ladi. Ko’p cho’michli ekskavatorlar bilan qazib olinadigan qoplovchi tog’ jinsi transport ag’darma ko’prigi konveyerlariga uzatiladi, ular eng qisqa yo’l bilan qoplovchi tog’ jinsini ichki ag’darmalarga ko’chiradi. Ekskavator transport-ag’darma ko’prik bilan o’tkazish konveyerlari tizimi bilan bog’langan. Rotorli ekskavatorlardan foydalanishada ular ko’prik sifatida joylashishi mumkin. Transport-ag’darma ko’priklar quyidagi hollarda qo’llaniladi. Yer yuzasi gipsometriyasi tekis bo’lishi kerak, ko’prik massasi 10ming.t gacha etishi sababli yaxshi quritilgan maydalangan tog’ jinslari 0.2-0.3 MPa boruvchi kuchga ega bo’lishi kerak. Transport ag’darma ko’priklaridan unumli foydalanish uchun ichki ag’darmalarning turg’unligini ta’minlash kerak, bu esa qoplovchi tog’ jinslarining oldindan quritilishi va ag’darmalarning drenaj tizimi bilan ta’minlashda amalga oshiriladi. Uskunalarni sotib olishga bo’lgan katta harajatlar sababli karyer maydoni zaxiralari yetarli bo’lishi kerak (karyer ishlash vaqti kamida 18yil), karyerning qoplovchi tog’ jinsi bo’yicha unumdorligi esa 25-30 ming.m3 dan kam bo’lmasligi kerak.
Transport-ag’darma ko’priklarning parametrlari kon-gelogik holatlar va ko’prikning ustunlari joylashuv joyiga bog’liq bo’lgan qazib olish tizimi parametrlariga mos bo’ladi. Tog’ jinsini zaboydan ag’darmagacha tashish masofasi 200-500m ni tashkil qiladi. Transport-ag’darma majmuasidan foydalanishada quyidagi holatga e’tibor berish kerak: