Моррининг сешанба дарслари

 
Koʻrgazmali qurollar: uchinchi
 qism
 
“Tungi xabarlar” jamoasi Morrinikiga uchinchi va oxirgi marotaba 
tashrif buyurdi. Bu galgi koʻrsatuvdagi ruhiyat mutlaqo oʻzgacha edi. 
Odatiy suhbatdan koʻra koʻproq qaygʻuli vidolashuv sahnasini 
eslatardi. Ted Koppel kelishidan oldin bir necha marta 
qoʻngʻiroq 
qilib, Morridan qayta-
qayta “Suratga olish jarayoni sizni charchatib 
qoʻymaydimi?” deb soʻradi. 
Morrining koʻrsatuv oxirigacha turib bera olishiga ishonchi komil 
emasdi. 
– Hozirda har daqiqa oʻzimni horgʻin sezaman, Ted. Tez-tez nafasim 
boʻgʻilib qoladi. Agar baʼzi soʻzlarni aytolmay qolsam, oʻrnimga nima 
demoqchi boʻlganimni izohlab turasizmi? 
– Albatta, — dedi Koppel. Keyin esa tabiatan qatʼiyatli boʻlgan 
teleyulduz: 
– Agar koʻrsatuvda qatnashgingiz kelmasa, ayting, buni 
xijolatli yeri yoʻq, Morri. Har qanday holatda ham xayrlashgani 
boraman yoningizga, 
– deya qoʻshib qoʻydi. 
Goʻshakni qoʻygach, Morri ayyorona jilmaydi. 
– Va nihoyat, uning ham qalbini eritdim. 
U haq edi. Koppel Morrini “doʻstim” deb atay boshlagandi. Keksa 
professorim, hattoki, telebiznes vakillarining qalbida ham rahm-
shafqat uygʻotishga muvaffaq boʻlgandi. 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
120
Juma kuni peshindan keyin oʻtkazilgan suhbatda Morri bir kun oldin 
kiygan kiyimida oʻtirdi. Bu paytga kelib, u ust-boshini har ikki kunda 
almashtirardi va hali ikki kun toʻlmagani sababli belgilangan tartibni 
buzgisi kelmadi. 
Avvalgi ikki Koppel-
Shvarts koʻrsatuvidan farqli ravishda bu galgi 
tasvirga olish ishlari faqatgina Morrining kabinetida olib borildi. U 
xonada turgan kursiga bandi edi. Keksa professorim bilan oʻpishib 
koʻrishgan Koppel kitob javoni yoniga qisilibgina joylashdi, aks 
holda, kadrga sigʻmay qolardi. 
Suhbatni boshlashdan oldin Koppel Morrining dardi qanchalik 
ogʻirlashganini soʻradi. 
– Ahvolingiz qanday oʻzi, Morri? 
Morri bemajol qoʻlini koʻtardi – zoʻrgʻa qornigacha koʻtarildi. Undan 
yuqoriga koʻtarishga madori yetmasdi. Koppel savoliga javob 
olgandi. 
Tasvirga olish ishlari boshlandi: uchinchi va 
soʻnggi suhbat. Koppel 
Morridan “oʻlimingiz yaqinlashgani sari qoʻrquvingiz ortib 
boryaptimi?” deb soʻradi. Morri “yoʻq” deb javob qaytardi. Aslini 
olganda, hozir qoʻrquv avvalgidan ancha kamaygandi. U tashqi 
olamdan tobora uzilib borayotgandi: avvalgidek 
gazeta oʻqib 
berishlarini soʻramas, pochta orqali kelayotgan xatlarga ham uncha 
eʼtibor bermas, bularning oʻrniga koʻproq musiqa tinglar va 
derazadan barglar rangi oʻzgarishini tomosha qilardi. 
Morri ALSdan aziyat chekkan boshqa kishilar borligini ham bilardi; 
ulardan ayrimlari mashhur shaxslar edi, masalan, buyuk fizik, 
“Vaqtning qisqacha tarixi” kitobi muallifi Stiven Xoking. U tomogʻidan 
ochilgan teshik bilan kun kechirar, kompyuter sintezatori yordamida 
gapirar va koʻz harakatlarini ilgʻab oluvchi sensor yordamida kiprik 
qoqish orqali harf terardi. 
Morri uning matonatiga qoyil qolar, biroq oʻzi bu tarzda yashashni 
xohlamasdi. U Koppelga hayot bilan xayrlashish vaqti qachon 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
121
kelishini bilishini aytdi. 
– Ted, hayot men uchun muloqot degani. Oʻz his-tuygʻularimni ifoda 
etish, boshqalar bilan suhbatlashish, qaygʻu va quvonchlariga sherik 
boʻlish tirikligimni anglatadi. – Morri chuqur nafas oldi. – Bular 
poyoniga yetganda, Morrining ham paymonasi toʻladi. 
Ular 
xuddi 
qadrdonlardek 
suhbatlashishdi. 
Oldingi 
ikki 
s
uhbatdagidek, Koppel “ketni artish sinovi” haqida soʻradi – aftidan, 
hazilomuz javob kutgandi. Biroq Morrining jilmayishga ham holi 
qolmagandi. U faqat bosh chayqab qoʻydi: 
– Hozir hatto tuvakda ham qaddimni tik tutib oʻtirolmayman. Har 
yonga ogʻib ketaveraman, shu sababli meni ushlab turishadi. 
Ishimni tugatgach, ketimni artib qoʻyishadi. Ahvolim shu darajaga 
kelib qolgan. 
U Koppelga osoyishtalikda jon berishni xohlashini aytdi. Va oʻzining 
yangi yozilgan hikmatli soʻzi bilan boʻlishdi: “Juda erta ketishga 
oshiqma, lekin juda uzoq ham qolib ketma”. 
Koppel tushkun kayfiyatda bosh irgʻatdi. “Tungi xabarlar”ning 
dastlabki soni olinganidan beri atigi olti oy oʻtgan boʻlsa-da, hozirgi 
Morri Shvarts deyarli murdaga aylangandi. Koʻrsatuv tomoshabinlari 
oʻlim haqidagi miniserial koʻrayotgandek edi, Morri ularning koʻz 
oʻngida soʻlib borardi. Biroq uning jismi nurab borgani sari, shaxs 
sifatida oldingidan-da yorqinroq porlardi. 
Suhbat oxirlab qolganda, tasvirda Morrining bir oʻzini qoldirishdi, 
Koppelning esa faqat ovozi eshitilib turardi. Koppel keksa 
professorimdan 
“sizning 
muxlisingizga 
aylangan 
millionlab 
teletomoshabinlarga aytadigan biror soʻzingiz bormi?” – deya 
soʻradi. Koppel buni xayoliga ham keltirmagan boʻlsa-da, uning 
savoli oʻlimga hukm qilingan shaxsga soʻnggi soʻzini aytishga imkon 
berayotgandek yangradi. 
– Mehr-shafqatli boʻling, – shivirladi Morri. – Bir-biringizga tayanch 
boʻling. Agar shu narsalar bizga saboq boʻlganida edi, dunyo 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
122
yashash uchun yaxshiroq joyga aylangan boʻlardi. – Soʻng bir nafas 
ti
n olib, qoʻshimcha qildi – “Bir-biringizga mehr-muhabbat koʻrsating, 
yoʻqsa halokatga yuz tutasiz”. 
Suhbat yakunlandi. Lekin negadir tasvirchi video-kamerani 
oʻchirmadi va oxirgi sahna ham tasvirga tushdi. 
– Barakalla, suhbatni yaxshi oʻtkazdingiz, Morri, – dedi Koppel. 
Morri bazoʻr jilmaydi. 
– Qoʻldan kelgancha harakat qildim, – dedi keyin. 
– Har doimgidek. 
– Ted, xastalik ruhimga chang solmoqda. Lekin uni sindirolmaydi. 
Jismimni barbod qilishi mumkin. Ruhimni emas. 
Koppelning koʻzlari yoshga toʻldi. 
– Juda yaxshi insonsiz, Morri. 
– Shunday deb oʻylaysizmi? – Morri koʻzini shiftga tikdi. – Hozir U 
bilan 
muzokara 
olib 
boryapman. 
Undan 
qayta-qayta: 
“Farishtalaringdan 
biriga 
aylanamanmi 
yoki 
yoʻq?” 
deb 
soʻrayapman. 
Morri Xudoga murojaat qilishiga ilk bora iqro
r boʻldi.