Mo‘minov N. N., Bolbekov M. A., Po‘latov I. B., Nurmatov sh. Sh

Mashg‘ulot rejasi: 

1. 

Go‘shtni muzlatish texnologiyasi. 

2. 

Sub mahsulotlarini muzlatish. 

3. 

Parrandalar go‘shtini muzlatish. 

---

52 

 

4. 

Tuxum melanjini muzlatish. 

Uslubiy ko‘rsatmalar 

Tuxumni muzlatish texnologiyasi. Yirik shoxli mol go‘shti tanalarini asosan 

yarimtana  va  chorak  tana  sifatida,    qo‘yi  go‘shti  tanalarini  butun  tana  sifatida 

muzlatiladi.  Bundan  tashqari  go‘shtni  bloklar,    navli  bo‘laklar  va  kichik  vazndagi 

o‘lchangan  go‘sht  mahsulotlarini  muzlatiladi,    go‘sht  yarim  tanalarini  maxsus 

kameralar  yoki  tunelli  muzlatgichlarda  osilgan  holatda  havoda  muzlatiladi.  Bunda 

go‘shtni muzlatish jarayoni qancha tez o‘tkazilsa,  uning tovar ko‘rinishi va saqlash 

muddati  shuncha  yuqori,    tabiiy  vazn  kamayishi  shuncha  kam  bo‘ladi.  muzlatish 

kameralarida  harorat  va  sovuq  havoning  harakati  kamerada  bir  xil  bo‘lishi  kerak. 

Ayniqsa katta vazndagi yarim tanalar joylashtirilgan zonadan nisbatan past harorat va 

sovuq havo harorati tez bo‘lishi lozim. 

Texnologik  instruksiyalarga  asosan  biqin  go‘shtining  ichki  qavatida  yoki 

go‘sht  blokining  ichida  harorat  –  8

0

S  dan  yuqori  bo‘lmagan  holatda  go‘sht 

muzlatilgan hisoblanadi. go‘shtni muzlatish harorati uni keyin saqlaydigan kameralar 

harorati bilan farqi 3

0

S yuqori bo‘lmagan holatgacha muzlatish kerak.  

Muzlatish  uchun  go‘sht  yangi  so‘yilgan  yoki  birlamchi  sovitilgan  holatda 

keltiriladi.  SHu  sababli  sovitish  texnologiyasida  muzlatish  uchun  ikki usuli  mavjud: 

bir fazali,  ya’ni toza so‘yilgan hali sovimagan go‘sht bo‘laklangan va tozalangandan 

keyin  muzlatgichlarga  keltiriladi  va  -8

0

S  dan  yuqori  bo‘lmagan  haroratgacha 

muzlatiladi. Ikki fazali muzlatishda toza so‘yilgan go‘sht avval sovitish kameralarida 

+4

0

S  haroratgacha  sovitiladi,    keyin  muzlatgich  kameralarida  -  8

0

S  dan  yuqori  

bo‘lmagan haroratgacha muzlatiladi. 

Uzoq  vaqtlar  amaliyotda  go‘shtni  ikki  fazali  muzlatish  qo‘llaniladi  va  ko‘p 

sonli mollarni so‘yganda go‘sht kombinatlarida bir fazali muzlatish usuli qo‘llaniladi. 

Keyingi  paytlarda  bir  fazali  muzlatish  keng  qo‘llanilmoqda  olimlarningi  izlanishlari 

shuningdek,   sanoat  miqyosida o‘tkazilgan tajribalar bir fazali  muzlatish ikki fazali 

muzlatishga nisbatan ancha qulayliklarga ega. 

Ikki  fazali  muzlatishga  nisbatan  bir  fazali  muzlatishda  go‘shtga  sovuqlik 

ishlov  berishi  muddati  qisqaradi,    tabiiy  vazn  yo‘qolishi  kamayadi  va  kam  mehnat 

sarflanadi,    shuningdek  mahsulotlarni  sovitish  kameralaridan  muzlatgich 

kameralariga  o‘tkazish  jarayoni  qisqarganligi  sababli  ishlab  chiqarish  maydonlari 

tejaladi. Bir fazali muzlatishda go‘shtning sifat ko‘rsatkichlari ikki fazali muzlatishga 

nisbatan ancha yuqori. 

Go‘sht  tanalarini,    yarim  tana  va  chorak  tanani  bir  fazali  yoki  ikki  fazali 

muzlatishda ham uning vazni kamayadi. Go‘shtning tabiiy vazn kamayashi ( qurishi) 

go‘sht  resurslarini  kamaytirish  bilan  birga,    go‘shtning  tovarlik  ko‘rinishini  ham 

pasaytiradi. 

Hozirgi  davrda  go‘shtning  sifatini  saqlash  va  muzlatish  jarayonida  vazn 

yo‘qolishini kamaytirishning asosiy yo‘li muzlatish jarayonini tezlashtirishdan iborat. 

Go‘sht  qancha  tez  muzlatilsa,    aning  qurishi  shuncha  oz  bo‘ladi.  Bir  fazali  tez 

muzlatishda ikki fazaliga nisbatan vazn yo‘qolishi 30-35%ga kamayadi. 

Go‘shtni  bloklar  va  bo‘laklar  shaklida  muzlatishda  tez  muzlatish  jarayoni 

tezlashadi.  Bunda,    sanoat  miqyosida  ishlov  beruvchi  go‘shtlarni  bloklar  holatida,  

---

53 

 

nam  o‘tkazmaydigan  o‘ragichlar  o‘rab,    magazinlar  va  umumiy  ovqatlanish 

korxonalariga  yuboriladigan  go‘shtlarni  esa  plyonkalarga  o‘rab  karobka  yoki 

yashiklarga joylashtirib tuzatiladi. 

Agar xolodilniklarga keltirilgan  go‘sht ichki qismida harorat - 8

0

S dan yuqori 

bo‘lmasa saqlash kameralariga yuboriladi. Agar go‘shtning harorati - 8

0

S dan yuqori 

bo‘lsa,    uni  qo‘shimcha  yana  muzlatiladi.  Qo‘shimcha  muzlatishda  ham  jarayonni 

o‘tkazish qoidalariga to‘la amal qilinadi.