Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

qilingan xarajat (tiyin) Tovar mahsulotini ulgurji bahosi
Bu ko‘rsatkich orqali qilingan xarajatlarning samaradorligini aniqlash mumkin.
Tahlil etishda bir so‘mlik tovar mahsuloti uchun qilingan xarajatlar dinamikasi, biznes-rejaga nisbatan o‘zgarishi aniqlanadi.
69-jadval Bir so‘mlik tovar mahsuloti uchun qilingan xarajatlar tahlili

Ko‘rsatkichlar	O‘tgan yili	Hisobot yili
		Biznes-rejada	Haqiqatda
1. Mahsulot (ish, xizmat)larning ishlab chiqarish tannarxi, ming so‘mda	1227503	1374356	1975926
2. Tovar mahsulotining solishtirma ulgurji bahosi, ming so‘mda	2113430	2198763	2553967
3. Bir so‘mlik tovar mahsuloti uchun qilingan xarajatlar, tiyin hisobida	58,08	62,51	77,37

70-jadval Bir so‘mlik tovar mahsuloti uchun qilingan xarajatlarni pasaytirish bo‘yicha biznes-rejasining bajarilishi tahlili

Ko‘rsatkichlar	Summa
1. Bir so‘mlik tovar mahsuloti uchun qilingan xarajatlar, tiyin hisobida:
- O‘tgan yil	58,08
- Hisobot yil:
• Biznes-reja bo‘yicha	62,51
• Haqiqatda	77,37
2. O‘tgan yildan farqi:
• tiyin hisobida	+19,29
• foiz hisobida	+33,21
3. Rejadan farqi:
• tiyin hisobida	+14,86
• foiz hisobida	+23,77
4. Bir so‘mlik tovar mahsuloti uchun qilingan xarajatdan olingan iqtisod (-) yoki sarflangan ortiqcha xarajat, ming so‘mda	+379519,5

Jadval ma’lumotlari shuni ko‘rsatadiki, biz tahlil qilayotgan xo‘jalik subyektida ishlab chiqarilgan tovar mahsulotining har so‘mi uchun qilingan xarajat hisobot davrida 77,37 tiyinni tashkil etib, o‘tgan yilga nisbatan 19,29 tiyinga yoki 33,21 %ga, biznes-rejaga nisbatan esa 14,86 tiyinga yoki 23,77 %ga ko‘paygan. Xarajatlarning bunday tartibda ortishi korxonaning rentabelligini pasaytirib yuboradi. O‘rganilayotgan davrda har bir so‘mlik tovar mahsuloti uchun qilingan xarajat biznesrejaga nisbatan 14,86 tiyinga ortishi hisobiga korxona bo‘yicha ortiqcha 379519,5 ming so‘mlik xarajat qilinishiga yo‘l qo‘yilgan. Agarda korxona o‘rganilayotgan davrda har bir so‘mlik mahsulot uchun ortiqcha 14,86 tiyin xarajat qilinishiga yo‘l qo‘ymaganda edi korxonaning oladigan daromadi shuncha so‘mga ortgan bo‘lardi.
Tahlil davomida 1 so‘mlik mahsulot uchun qilingan xarajatlarni rejaga, o‘tgan yildagiga nisbatan o‘zgarish sababalari va unga quyidagi omillarni ta’sirini aniqlash lozim.

1. 
   Mahsulot strukturasi va assortimenti o‘zgarishi.
   
2. 
   Xomashyo yoqilg‘i energiya bahosini o‘zgarishi.
   
3. 
   Mahsulot bahosini o‘zgarishi.
   

Bir so‘mlik mahsulot uchun qilingan xarajatlarni o‘tgan yil, hisobot yilining rejasiga nisbatan o‘zgarishiga, ta’sir etuvchi omillarni quyidagi 2-chizmada keltiramiz.

28-chizma. Bir so‘mlik mahsulot uchun qilingan xarajatlarga ta’sir etuvchi omillar.