Moliyaviy tahlil

3-jadval 
Daromadlar bo’yicha buhgalteriya hisobining asosiy vazifalari
22
 
№ 
Xo’jalik yurituvchi subekt daromadlari bo’yicha buxgalteriya hisobining asosiy vazifalari 
1 
Daromadlarni hisoblash tamoyiliga muvofiq ular ytuz bergan vaqtdan boshlab tan olish va hisoblash 
2 
Daromadlarni to’g’ri guruhlash va tegishli schyotlarda aks ettirish 
3 
Daromadlarning soliqlarga munosabatini to’g’ri belgilash
4 
Daromadlarni moliyaviy hisobotda to’g’ri aks ettirish va boshqalar 
Daromadlar xo’jalik yurituvchi subekt moliyaviy- xo’jalik 
faoliyatining muhim ko’rsatkichi hisoblanadi. Ushbu ko’rsatkichning mohiyati, 
tasnifi va tavsifi, tan olinadi, tan olinishi, schyotlar tizimi va ular bo’yicha 
buxgalteriya yozuvlari respublikamizda qabul qilingan quydagi me’yoriy 
xujjatlarda atroflicha ochib berilgan: 

O ‘zbekiston respublikasi “Soliq kodekisi” (16-modda); 

BHMS № 0-son “Moliyaviy hisobotni tuzish va taqdim etish uchun 
konseptual asosi”; 

BHMS №2-son “Asosiy xo’jalik faoliyatidan olingan daromadlar”; 

“Mahsulot (ish, xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari hamda 
moliyaviy natijalarni shakillantirish to’g’risida”gi Nizom. 
Ushbu me’yoriy xujjatlarga muvofiq daromad deganda, hisobotdavrida 
korxona aktivlarining ko’payishi va majburiyatlarning kamayishi tushuniladi. 
Daromad tushunchasi odatdagi faoliyatdan olingan daromad va boshqa 
daromadlarni o’z ichiga oladi. Daromadflar bu- hisobot davrida iqtisodiy 
foydaning aktivlarning oqimi yoki ko’payishi shaklida o’sishi yoki passivlarning 
qatnashchilarning kapitalidagi omonatlaridan farq qiluvchi o’sishiga olib keluvchi 
kamayishdir. 
21
“Mahsulot(ish, xizmat)lar ishlab chiqarish hamda sotish natijalari hamda moliyaviy natijalarni 
shakillantirish to’g’risida nNizom” 1999 yil 5 fevralida Vazirlar Maxkamasining 54-son qarori 
bilan tasdiqlangan. 
22
Mualif tomonidan tuzilgan 

---

25 
“Mahsulot (ish xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish natijalari hamda 
moliyaviy natijalarini shakillantirish to’g’risida Nizom”ga muvofiq 
korxonalarning operatsion faoliyatidan olingan daromadlari, o’z navbatida quydagi 
ikki guruhga ajratiladi:
 
-
Sotishdan olingan daromadlar – bularga mahsulot, tovarlar, ishlar va 
xizmatlarni sotishdan olingan tushumlar (aktsiz, QQS va eksport bo’yicha bojxona 
bojidan tashqari) kiradi. 
-
Xizmat ko’rsatish va ishlarni bajarishdan olinadigan daromadlar-bularga 
yitkazib berish xizmatlari, kansalting, auditorlik xizmatlari va boshqalar kiradi. 
Mamlakatimiz iqtisodiyotining bozor munosabatlariga tizimiga o’tishi 
xo’jalik yurituvchi subektlarning buxgalteriya hisobi me’yoriy-huquqiy asoslarini 
tubdan qayta qurib chiqishni hamda uni xalqaro standartlar darajasida yitkazishni 
taqazo qiladi. Xo’jalik subektlarida mahsulot, ish va xizmatlar swotishdan olingan 
yalpi foydadan tashqari asosiy faoliyatdan olinadigan boshqa daromadlar ham 
bo’lishi mumkin.
O’zbekiston Respublikasi Soliq kodekisi