Moliyaviy hisobot auditi

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY 
TAMOYILLARI
39 
2.
Auditorlik tashkiloti auditorlik tekshiruvini rejalashtirishda
Tekshiriladigan xo’jalik yurituvchi sub’ektning moliyaviy hisobotlarida xatolar bo’lishi 
ehtimolini hisobga olishi va shundan kelib chiqib, auditorlik protseduralarini ishlab chiqish 
kerak. 
3.
Auditorlik tashkiloti auditorlik tekshiruvi protsedurasini shunday tuzish kerakki, 
auditorlik tekshiruvi o’tkazish natijasida moliyaviy hisobotdagi hamma xotolarni aniqlash imoni 
bo’lsin. 
4.
Auditorlik tekshiruvi o’tkazishda auditorlik tashkilotlari moliyaviy hisobotlarda 
xatolar borligini ko’rsatuvchi qator omillar mavjudligini hisobga olishlari kerak. Bunday 
omillarga quyidagilar kiradi: 
A) rahbariyatning xo’jalik yurituvchi sub’ekt moliya-xo’jalik faoliyatini samarali tashkil 
etishga vakolatliligiga shubha bo’lishi; 
B) xodimlarning auditor savollariga to’liq asosli javob bermasligi yoki javob berishdan 
bo’yin tovlashi; 
V) xo’jalik yurituvchi sub’ekt faoliyat turiga yoki tashkiliy strukturasiga xos bo’lmagan 
operatsiyalar; 
G) hisob siyosatining tez-tez va to’liq asoslanmagan o’zgarish; 
D) buxgalteriya tarkibidagi xodimlarining tez- tez o’zgarishi (kadrlar qo’nimsizligining 
yuqoriligi); 
E) zarur auditorlik dalillarini olishdagi muammolar; 
J) dastlabki hujjatlar ma’lumotlarining hisob registrlari (kompyuter ma’lumotlari) 
ma’lumotlariga mos kelmasligi; 
Z) hisob registri ma’lumotlari (kompyuter ma’lumotlari) va moliyaviy hisobotlar 
ma’lumotlarining mos kelmasligi. 
5. Auditorlik tashkiloti moliyaviy hisobotlarda qo’pol xatoliklar topganda ularning 
tekshirilayotgan ma’lumotlar ularning tekshirilayotgan ma’lumotlar to’g’riligiga ta’sirini 
baholashlari lozim. Agar auditorlik tashkiloti xatolar fakti moliyaviy hisobotlarga jiddiy ta’sir 
qiladi, deb hisoblasa, bunda auditorlik tashkiloti o’z fikrining to’g’riligiga ishonch hosil qilish 
uchun qo’shimcha potseduralar o’tkazadi. 
Ko’pincha protseduralar auditorlik tashkiloti tomonidan o’rganilayotgan masalaning 
jiddiyligidan kelib chiqib, belgilanadi va auditning kasbidan tashqari vakolati bois bo’lishi 
mumkin emas. 
Agar qo’shimcha protseduralar moliyaviy hisobotda qo’pol xatolar borligi faktini 
tasdiqlasa, auditorlik tashkiloti xatolik faktining mos keluvchi auditorlik xulosasini tayyorlashga 
ehtimoliy ta’sirini har tomonlama tahlil qilishi lozim. 
6.
Moliyaviy hisobotlarda jiddiy kamchiliklar aniqlanganda, auditorlik tashkiloti 
amaldagi ichki nazorat tizimi xo’jalik yurituvchi sub’ektda moliyaviy hisobotda xatoliklar paydo 
bo’lishiga olib keluvchi turli xil qoida buzarliklarga qanchalik samarali to’sqinlik qilishivi 
baholash kerak. 
Auditorlik tashkiloti ichki nazorat tizimi moliyaviy hisobotlarda xatolar paydo bo’lishiga 
to’sqinlik qilish qobiliyati pastligi haqida xulosa chiqargan taqdirda ushbu tashkilot o’z 
auditorlik xulosasida ichki nazorat tizimidagi kamchmliklar bilan bir qatorda uni 
mukammallashtirish bo’yicha tavsiyalar ham aks ettiriladi. 
7.
Auditorlik tashkiloti xo’jalik yurituvchi sub’ekt rahbariyatigi moliyaviy 
hisobotlarda topilgan xatolar fakti agar: 
- buxgalteriya hisoboti va ichki nazorat tizimlari aktivlar yaxlitligini saqlash va moliyaviy 
hisobotlarda xatoliklar bo’lishiga qarshilik qilolmasligini aniqlagan bo’lsa; 
- xo’jalik yurituvchi sub’ekt ishchi-xodimlariga zarar etkazilmasligi
haqida aniq faktlar topilsa, zudlik bilan ma’lum qilishi zarur.

---