Moliyaviy hisobot auditi

MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY 
TAMOYILLARI
119 
Umumlashtirilgan hisobotning nomi uning asosida tayyorlangan buxgalteriya hisobotida 
ko’rsatilishi lozim. Masalan, «hisobot 31 dekabr _______ yil, auditor tomonidan tekshirilgan 
buxgalteriya hisoboti, asosida tayyorlandi». 
Umumlashtirilgan hisobot, buxgalteriya hisobotida audit tomonidan tasdiqlangan yillik 
buxgalteriya hisoboti uchun hisobdorlik tizimiga mos holda saqlanishi kerak bo’lgan hamma 
informatsiyalarga ega emas. Shu bois, faoliyat ko’rsatkichlari hisobotida aks etgan «hamma 
mavjud tomonlar jihatidan ob’ektiv» iborasi auditor tomonidan u qisqartirilgan buxgalteriya 
hisobotlariga nisbatan o’z fikrlarini shakllantirayotganda, qo’llanmasligi kerak.
Davlat organlaridan olingan maxsus auditorlik topshirig’i bo’yicha xulosalar. Davlat 
organlaridan olingan maxsus auditorlik tekshiruvini o’tkazishda auditorlik tashkiloti 
tekshirilayotgan iqtisodiy sub’ektdan ham, tekshirish o’tkazishni topshirgan davlat organlaridan 
ham mustaqil bo’lishi zarur. 
Davlat organlaridan olingan topshiriq bo’yicha maxsus auditorlik tekshiruvi xulosasida 
auditor «sovuqqonlik», «talon-tarojlik», «kamomad», «o’zlashtirish» kabi baholovchi yuridik 
iboralarni ishlatmasligi kerak. Bunday iboralarni qo’llagan auditor o’z vakolati doirasidan 
chiqqan hisoblanadi, chunki shaxs qilmishini malakalash huquqiga faqat sud-tergov 
organlarigina haqli.
Auditor xulosalari topshiriq bergan organ tomonidan qo’yilgan savollarga mos izchillikda 
bayon qilinishi kerak. Bunda har bir xulosa auditor tomonidan aniqlangan faktlarga ega bshlishi 
hamda bu faktlarning qandaydir huquqiy me’yorlar buzilishi bilan aloqalari bayon qilinishi 
lozim. Agar ana shunday aloqa majud bo’lsa, auditor aynan qaysi me’yoriy hujat, qaysi davrda 
buzilgani, buxgalteriya hisobi nuqtai nazaridan, bunday buzilishlarga iqtisodiy sub’ektdan kim 
javobgar bo’lishi, etkazilgan moddiy zarar summasi va aniqlangan buzilishlarga xos boshqa 
holatlarni ko’rsatishi zarur. 
Maxsus auditorlik topshiriqlari bo’yicha xulosaga ilovada oraliq hisob-kitoblarning borishi 
va natijalarini aks ettiruvchi grafik va jadvallar, hujjatlarni solishtirish yakunlari, auditor 
tomonidan aniqlangan ularning harakatlanish tartibi va boshqa masalalar qo’shilishi mumkin. 
Xulosa matnida ularga iqtiboslar beriladi, hujjatlarning o’zlariga esa xulosaning tarkibiy qismi 
sifatida qaraladi. 
Maxsus auditorlik topshirig’i bo’yicha xulosaning mazmuni topshiriqni bajarishni 
yuklagan davlat organi tomonidan ta’minlanadi, auditorlik xulosasini, uning daliliy qiymatini bir 
xilda belgilash ehtimoli ko’rib chiqiladi. 
Davlat organlari tomonidan topshirilgan maxsus auditorlik topshirig’i bo’yicha auditorlik 
xulosasi O’zbekiston Respublikasi protsessual qonunchiligiga mos holda tayinlangan ekspertiza 
xulosalariga tenglashtiriladi.