Молиявий ҳисоб 1 Ўқув қўлланма

Ҳисобга олинган мажбуриятлар
Ҳисобга олинган мажбуриятлар ўз ичига таътил тўловлари, мукофотлар ва кредиторларга бериладиган, лекин ҳали тўланмаган фоизларни олади. Ҳисобланган мажбуриятлар ҳисобот даври охирида тузатиш ёзувларини киритиш орқали акс эттирилиши мумкин. Масалан, ҳар қандай ҳали акс эттирилмаган ва тўланмаган тақдирлашларни ҳисобот даврининг охирида тақдирлашлар бўйича харажатларни дебети бўйича ва ҳисобланган тақдирлашлар ҳисобварақларни кредити бўйича акс эттириш зарур:
Дт Алоқа хизматлари бўйича харажатлар
К-т Алоқа хизматлари бўйича тўланадиган ҳисобварақлар
Бўнаклар ва қайтариладиган депозитлар
Компания мижозлардан ва ходимларидан депозитлар олганда махсус мажбурият вужудга келади. Депозитларни келгусида келиб чиқиши мумкин бўлган мажбуриятларни тўлаш ёки битимни бажариш ёки хизматлар кўрсатиш кафолати сифатида мижозлардан олиш мумкин. Масалан, буюртма олинганда, компания буюртмани бекор қилиш ҳолатида келиб чиқиши мумкин бўлган зарарларни қоплаш учун бўнак тўлашни талаб қилиши мумкин. Пул маблағларини олаётган компанияда бундай бўнаклар натижасида хўжалик муомаласининг якунланиш пайтигача мажбуриятлар келиб чиқади. Бўнаклар пул маблағларни дебетлаш ва мажбурият ёки мижоз депозитлари каби ҳисобварақни кредитлаш орқали акс эттирилади:
Д-т Пул маблағлари
К-т Олинган бўнаклар
Кўпинча депозитларни мажбуриятларни тўланмаслик ҳолатларда ёки мижозга берилган мулкка етказиши мумкин бўлган зиённи қоплаш кафолати сифатида мижозлардан олиш мумкин. Масалан, мижозлардан газ, сув, электр қуввати ва бошқа коммунал хизматлар учун талаб қилинадиган депозитлар бундай компанияларни мижозлар олдидаги мажбуриятлари ҳисобланади. Шунингдек, ходимлар ёпиладиган жавонлардан фойдаланганлиги учун калитларни ёки компанияни бошқа мулкини қайтариб беришни ёки клубда аъзоликни кафолатлайдиган қайтариладиган депозитларни киритиши мумкин. Депозитлар олинган кунидан бошлаб ўзаро муносабатлар тугатилиши кутиладиган кунгача бўлган вақт чегарасига қараб жорий ва узоқ муддатли мажбуриятлар сифатида акс эттирилади. Агар бўнак ва депозитлар фоизли бўлса, унда фоиз бўйича харажатларни ҳисоблаш ва у билан боғлиқ мажбуриятларни кўпайтириш учун тузатадиган ёзув бериш талаб этилади.