Moliya va raqamli axborot texnologiyalari

 
Elektron hukumat interaktiv xizmati axborot resurslari xavfsizligini 
ta’minlash deganda
axborot muxitida milliy manfaatlarini himoyalanganlik 

---

62 
holatini ifodalovchi shaxs, jamoa va davlat manfaatlarining umumiy majmuasi 
tushuniladi. 
 
Konfidensiallik
– ruxsatsiz murojaatdan himoyalanish. SHuningdek, 
konfidensiallik axborotga murojaat uchun ruxsat olgan shaxsga shunday ma’suliyat 
yuklatiladiki axborot egasining roziligisiz uchinchi shaxsga berilmasligini bildiradi. 
Axborot resurslarining xavfsizligi deganda
har qanday ob’ektiv va sub’ektiv 
xavfdan vaqt (makon) va maydonda (fazo) axborotlarning himoyalanganligi 
tushuniladi. Bu odatda tashkilotning ekstremal favqulotda holatlaridagi faoliyatida: 
tabiiy ofatda, boshqa boshqarib bo‘lmaydigan xodisalarda, ruxsat etilmagan 
ishlarga, ma’lumotlar bazasiga, xujjatlarga xuruj va huquqbuzarlarning passiv va 
aktiv harakatlari. 
 
Konfidensiallik
– axborot va ma’lumotlarni to‘liq uzatish sharoitlari va 
qoidalari. Konfidensiallikka tashqi muhitga ma’lumotni tarqatmaslik, shuningdek 
ichki hodimlar orasida ham kiradi. Qimmatli xujjat ma’lumotlari xavfsizligi 
ekstremal holatlar natijalari himoyalanganlik darajasi bilan aniqlanadi. Xususan, 
tabiiy ofatlar, tashkiliy va texnik yo‘llardan foydalanib ruxsat etilmagan hujjatlarga 
xavf tug‘dirishi yoki huquqbuzarning passiv va aktiv hatti– harakatlari natijasida 
ma’lumotni o‘g‘irlanishi, huquqbuzarning ma’lumotdan o‘z maqsadlari yo‘lida 
huquqsiz foydalanishi, axborotni o‘zgartirishi, qalbakilashtirishi va yo‘qotishi 
mumkin. 
 
Maxfiylik
– axborot manbalariga kirish, kirish shartlari va qoidalari. Axborot 
munosabatlari sub’ekti faqat ruxsatsiz foydalanishdan zarar ko‘radi, balki tizimni 
ishdan chiqishi, ishdagi yuzaga keladigan uzilishlar ham bo‘lishi mumkin. 
Konfidensiallik maxfiylikka sinonim bo‘lishiga qaramay, bu ibora davlat sirlariga 
taa’luqli bo‘lmagan cheklangan axborot resurslariga ruxsatni ifodalash uchun 
ishlatiladi. Konfidensiallik axborot egasining o‘zga shaxslarga ruxsat berilish 
tartibini ifodalaydi, ya’ni axborot egasi qonun bo‘yicha axborotdan foydalanish 
huquq tartibini belgilaydi.