Moliya tizimi va moliyaviy siyosat. Pul – kredit tizimi. Banklar va ularning bozor iqtisodiyotidagi roli

2. Pul birligini aylanish xizmati.

• Ko`pincha tovarlar qarzga(kreditga) sotiladi va ularning haqi kelishuvga muvofiq keyingi davrlarda to`lanadi.

3.Kreditning rivojlanganlik darajasi, puldan to`lov vositasi sifatida foydalanish.

Muomala uchun zarur bo`lgan pul miqdori quyidagi formula bo`yicha aniqlanadi:

Pm = ---------------------------

At

Tb -- Xk + Xt

Pm

Tb

Xk

Xt

At

- muayyan davrda muomala uchun zarur bo`lgan pul miqdori;

- sotilish lozim bo`lgan tovarlar summasi( tovarlar miqdori narxi) ;

- to`lash muddati kelgan tovarlar va xizmatlar hamda boshqa to`lovlar summasi;

- kreditga sotilgan tovarlar summasi;

- pulning aylanish tezligi.

Boshqa sharoitlar o`zgarmay qolganda, muayyan davrda muomala uchun zarur bo`lgan pul miqdori sotishga chiqariladigan tovarlar summasiga to`g`ri mutanosib , pulning aylanish tezligiga teskari mutanosibdir.

Likvidlik – bu turli aktivlarning o`z qiymatini yo`qotmasdan ( ya`ni eng kam xarajatlar asosida) tezlik bilan naqd pulga aylana olish qobiliyatidir.

Pul bozori – bu mamlakatdagi pul miqdori hamda foiz stavkasining turli darajalarida pul mablag`lariga bo`lgan talab va pul taklifining o`zaro nisbatini ifodalovchi mexanizm.

Pul taklifi – bu bozorda pul sifatida muomalada bo`lgan turli –tuman moliyaviy mablag`lar, ya`ni pul agregatlari yig`indisi hisoblanadi.

Pulga talab - bu ayirboshlash bitimlari va investitsion maqsadlar uchun pulga bo`lgan talab summasi.

Pul tizimi – bu mamlakatda mavjud pul birligi muomalasining tashkil qilish tartibi usullari va unga xizmat qiluvchi kredit muassasalaridir.