“Moliya” kafedrasi

Tafovut va qisman tafovut 
Taqsimlanish ehtimolligi tafovuti σ
2
: 




N
n
n
n
x
E
x
p
1
2
2
))
(
(

 
Qisman tafovut 




N
x
E
x
if
n
for
n
n
S
n
x
E
x
p
)
(
_
_
_
2
2
))
(
(

 
 

---

208 
 
vaqtda  sodir  bo‘lishi  mumkin  bo‘lgan  yuqtishni  bitta  kattalikda  sintezlashdir.  Bu 
esa  investorga  maksimum  yuqotish  va  investitsiyaning  qanchalik  riskli  ekanini 
ko‘rsatadi. Buni hisoblashning juda ham ko‘plab usullari mavjud va ushbu kitobda 
berilgan. 
Risk qiymatini bir qancha keltirilgan foydalaridan tashqari, bir necha nazariy 
limitlari  ham  bor.  Ushbu  limitlarni  engish  uchun  muqobil  shartli  risk  kattaligi 
kiritilgan. SHartli risk kattaligi, biz kutilgan shartli yuqotish deb ataydigan kattalik 
investitsiyaning kutilgan qaytimi kattaligini chegaradan oshishini o‘lchaydi. 
Qisman  tafovutni  tabiiy  davom  ettirilgani  bu  kichikroq  qism  momenti 
kattaligi  hisoblanadi.  Ushbu  kattalik  quyi  risk  deb  ataladi  va  ikkit  parametrga 
bog‘liq:  (1)  kuch  indeksi,  investorning  riskni  yoqtirmaslik  darajasi  va  (2) 
mo‘ljaldagi qaytim foizi, eng kam erishilishi kerak bo‘lgan qaytim darajasi.  
Ushbu  kattaliklarni  hisoblash  juda  murakkab  ekanligiga  qaramasdan, 
investorlar  investitsiya  konstruktsiyasini  o‘rtacha  tafovut  analizini  qilishida 
ishlatilishi uchun quyida ilova mavjud.