“Moliya” kafedrasi

Usul  
Ta’rif  
Afzalliklari  
Kamchiliklari  
Foydalanish 
sharoitlari 
O‘TKB  
Firma uchun 
hisoblangan 
O‘TKB 
barcha 
lohiyalar 
uchun 
diskont 
stavka 
sifatida 
xizmat 
qiladi. 
- Ko‘pchilik biznes 
ijrochilari 
uchun 
ma’lum; 
- 
baholash 
xarajatlarini 
kamaytiradi, 
chunki firma uchun 
kapital 
bahosi 
yagona bo‘ladi; 
- 
bahoga  ta’sir 
etuvchi 
muammolarni 
kamaytiradi. 
-  turli  loyiha  risklari 
uchun 
diskont 
stavkalarni 
moslashtirmaydi. 
-  kapital  strukturasida 
qarz 
loyihasini 
moslashtirishda 
egiluvchan emasligi. 
Firma  uchun  o‘xshash 
riksli loyihalarda; 
- 
turli 
diskont 
stavkalardan 
foydalanish  xarajatlar 
bilan 
bog‘liq 
yetarlicha 
muammolarni  keltirib 
chiqaradi. 
Tuzilma
viy 
O‘TKB 
Firma 
doirasidagi 
individual 
biznes 
birliklari  va 
tuzilmalar 
- 
Individual 
loyihalar 
uchun 
tuzilma  doirasidagi 
risklardan 
foydalanadi; 
- 
tuzilmalar 
- 
Loyihalarda 
tuzilmalararo 
risk 
farqlarini aks etmaydi; 
-  tuzilmalar  doirasida 
qarz 
imkoniyatlarini 
hisobga olmaydi; 
-  har  bir  tuzilmaning 
ichida 
individual 
loyihalar 
uchun 
o‘xshash  risk  va  qarz 
nisbatlari mavjud; 
- 
diskont 

---

192 
 
uchun 
qo‘llanilib, 
har 
bir 
tuzilma 
uchun 
alohida 
diskont 
stavkadan 
qo‘llaniladi. 
menejerlarining 
o‘zlarining  tuzilma 
kapital  baholarini 
kamaytirishga 
qaratilgan 
raqobatiga 
ta’sir 
ko‘rsatadi. 
 
-  tuzilmalar  bo‘yicha 
diskont 
stavkalarini 
tanlash  bilan  bog‘liq 
potensial  xarajatlarning 
vujudga kelishi; 
-  vakillik  tuzilmalari 
uchun  yagona  tuzilma 
firmalarni 
topishning 
murakkabligi. 
stavkalaridagi 
farqlanish 
tuzilmalarda 
xarajatlarni 
vujudga 
keltiradi, 
tuzilmalar 
aro emas.  
 
 
Kompaniyaning  kapital  bahosini  hisoblash  bir  qancha  moliyaviy  vositalardan 
foydalanishni  talab  etadi.Tahlilchi  soliqdan  so‘nggi  kapital  bahosini  hisobga 
olishda  imtiyozli  aksiyaning  bahosini,  o‘rtacha  aksiya  bahosini  va  o‘rtacha 
tortilgan kapital bahosini hisoblashi zarur.  
 
Yangi  kapital  investitsiyalarni  baholash  uchun  firmaning  kapital 
bahosidan foydalanish Har bir biznes tarmog‘ining o‘ziga xos risklari mavjud.1-
jadvalda  ko‘rishimiz  mumkinki,  Global  Energiya  uchun  kapital  bahosi  11%  ga 
teng bo‘lib, firmaning tuzilmaviy kapital bahosining o‘rtachasini o‘zida ifodalaydi 
va eng kam 8% quvurlar uchun 18% gacha tadqiqot va rivojlantirish uchun kapital 
baholarini aks ettiradi.  
  Hozirda  Global  Energiya  barcha  faoliyat  yurituvchi 3  tuzilmasi uchun 11% 
kapital bahosidan foydalanmoqda. Unga ko‘ra kashf etish va rivojlantirish kapital 
bozorida  riski  uchun  18%  bo‘lishni  talab  qilsada  11%  dan  foydalanilmoqda. 
Shunday qilib, Global Energiya yuqori riski loyihalarga yuqori investitsiya kiritadi. 
Kompaniya  umumiy  kapital  bahosidan  foydalanar  ekan,  o‘zining  past  riskli 
tuzilmalari uchun kam investitsiya qiladi.