“moliya” fanidan O’quv-uslubiy majmua

Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish jamg’armasi
Bungacha ushbu jamg’arma o’z faoliyatini turli nomlarda (Davlat mulki jamg’armasi, O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Davlat mulki jamg’armasi, Davlat mulkini xususiylashtirishdan tushgan mablag’lar jamg’armasi) o’z faoliyatini amalga oshirib kelgan bo’lib, dastavval 1992-yilda tashkil etilgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish va raqobatni rivojlantirish davlat qo’mitasini tashkil etish to’g’risida”gi 2017-yil 18-apreldagi PF-5016-son Farmonini ijro etish hamda O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish va raqobatni rivojlantirish davlat qo’mitasi huzuridagi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish jamg’armasi faoliyatini tashkil etish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yilning 19-iyunida “O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish va raqobatni rivojlantirish davlat qo’mitasi huzuridagi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish jamg’armasi mablag’larini shakllantirish, taqsimlash va ulardan foydalanish tartibi to’g’risidagi Nizomni tasdiqlash haqida”gi 391-sonli Qarori qabul qilindi. Davlat mulkini xususiylashtirishdan tushgan mablag’lar jamg’armasi sifatida o’z faoliyatini amalga oshirib kelgan. Yangi tashkil etilgan jamg’armaning avvalgisidan tubdan farq qiladigan jihati shundan iboratki, Davlat mulkini xususiylashtirishdan tushgan mablag’lar jamg’armasining asosiy maqsadi xususiylashtirishdan tushgan mablag’larni Davlat byudjeti daromadiga yo’naltirish bo’lgan, Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish jamg’armasi mablag’lari esa ustuvor ravishda xususiylashtirilgan korxonalarni amaliy qo’llab-quvvatlashga va investitsiya loyihalarini hayotga tatbiq etishga qaratiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish va raqobatni rivojlantirish davlat qo’mitasi huzuridagi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish jamg’armasi yuridik shaxs maqomisiz tashkil etiladigan davlat maqsadli jamg’armasi hisoblanilib, uning asosiy vazifasi
mablag’larni xususiylashtirilgan korxonalarni amaliy ravishda qo’llab- quvvatlashga, investitsiya loyihalarini amalga oshirishga va tadbirkorlarning biznes yuritish asoslariga o’qishini tashkil etishga yo’naltirish hisoblanadi. Jamg’armani boshqarish Davlat raqobat qo’mitasining Moliya va buxgalteriya hisobi boshqarmasi tomonidan amalga oshiriladi, boshqarma Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish jamg’armasining daromadlari va xarajatlari prognozini manbalar, hududlar va choraklar bo’yicha tayyorlaydi, uning bajarilishini tahlil qiladi va monitoringini yuritadi, shuningdek, Jamg’arma mablag’larining tushishi va taqsimlanishi hisobini yuritadi qonunchilikda ko’zda tutilgan xarajatlarni amalga oshiradi, Jamg’arma byudjetining ijrosi to’g’risidagi hisobotni tuzadi hamda Jamg’arma byudjetining ijrosi to’g’risidagi hisobotni O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga taqdim etadi.

Xususiylashtirilgan korxonalarga ko’maklashish jamg’armasi mablag’lari quyidagi manbalar hisobiga shakllantiriladi:

1. 
   jamg’armaga yo’naltiriladigan davlat mulki ijarasidan tushadigan mablag’lar, ijara to’lovini to’lash kechiktirilganligi uchun penya va shartnoma majburiyatlari buzilganligi uchun jarimalar summasi;
   
2. 
   jamlanadigan boshqa manbalar, shu jumladan:
   

• 
  korxonalarni, xo’jalik jamiyatlarining ustav fondlaridagi aktsiyalar (ulushlar)ni, er uchastkalarini (shu jumladan, yakka tartibda uy-joy qurish (dehqon xo’jaligini yuritish) uchun er uchastkalariga meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqi) va davlat mulki hisoblanadigan boshqa mulklarni (keyingi o’rinlarda davlat aktivlari deb ataladi) sotishdan tushgan mablag’lar;
  
• 
  jamg’arma mablag’lari hisobidan ilgari berilgan qarzlar bo’yicha qarz oluvchilar tomonidan olingan qarzlarning asosiy summasi va ular bo’yicha hisoblangan foizlar tarzida qaytarilgan tushumlar;
  
• 
  jamg’armaning vaqtincha bo’sh mablag’larini joylashtirishdan olinadigan daromadlar;
  
• 
  tuzilgan va bekor qilingan davlat aktivlari oldi-sotdi shartnomalari (bitimlari), berilgan qarzlar bo’yicha tushgan penyalar va jarimalar;
  
• 
  xo’jalik jamiyatlari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tugatilganda davlat ulushi bo’yicha tushumlar;
  
• 
  protokolni yoki oldi-sotdi shartnomasini imzolashdan bosh tortgan yoki uni rad etgan auktsionlar, tanlovlar (tenderlar) yoki ommaviy oferta g’oliblaridan ushlab qolingan zakalat summalari;
  
• 
  davlat aktivlarini sotishda ixtisoslashtirilgan tashkilotlar tomonidan shartnoma majburiyatlari buzilganligi uchun neustoyka summalari;
  
• 
  jamg’armaning mablag’lari hisobidan ilgari o’tkazilgan mablag’lar qaytarilishidan tushumlar;
  
• 
  sud qarorlari bo’yicha tushumlar;
  
• 
  qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar.
  
• 
  Ushbu mablag’lar Jamg’armaning O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi G’aznachiligi va uning hududiy bo’linmalarida ochilgan shaxsiy hisob raqamlarida jamlanadi. Jamg’armaga barcha turdagi manbalar bo’yicha tushgan mablag’lar soliqqa tortilmaydi.