“moliya” fanidan O’quv-uslubiy majmua

PV – keltirilgan (joriy) qiymat, yoki boshlang’ich summa;
i – foiz stavkasi, odatda foiz stavkalari yiliga hisoblanadi. Bu yerda 10% (yoki o’nlik ifodada 0,10);
n – foizlar hisoblanadigan yillar miqdori;
FV – n yildan keyingi bo’lajak qiymat.
Endi bu misoldagi bo’lajak qiymatni bosqichma-bosqich hisoblab chiqamiz. Birinchidan, birinchi yil tugagandan keyin pulingiz qancha bo’ladi? Siz mazkur moliyaviy operatsiya boshlangandagi 1000 dollar va unga qo’shimcha 100 dollar miqdorida foizlarga ega bo’lasiz (1000 dollarning 10% yoki 0,1 x 1000 dollar). Pullaringizning bo’lajak qiymati 1100 dollarga teng bo’ladi:

1) FV =1000 $ x 1,10 =1100 $.

2) FV =1000 $ x 1,1 x 1,1 =1210 $.

3) FV =1000 $ x 1,1 x 1,1 x 1,1 =1100 x1,13=1331 $

…………………………………………………………

5) FV =1000 $ x 1,1 x 1,1 x 1,1x 1,1 x 1,1 =1100 x1,15=1610,51

Murakkab foizlar yozilishi (hisoblanishi)ni chuqurroq tushunish uchun 11- jadvalga qarang. Jadvalda hisob raqamingizdagi pullarning besh yil davomida ko’payishi ko’rsatilgan. Ulardan ko’rinib turibdiki, har yili yozila (hisoblana)digan foizlarning umumiy summasi bilish uchun yil boshidagi summani 10% miqdoridagi foiz stavkasiga ko’patirish kerak.

11-jadval

Bo’lajak qiymat va murakkab foizlar

Yillar	Yil boshidagi omonat (dollar)	Yozilgan foizlar (dollar)		Yil oxiridagi omonat (dollar)
1	1000,00	100,00		1100,00
2	1100,00	110,00		1210,00
3	1210,00	121,00		1331,00
4	1331,00	133,10		1464,10
5	1464,10	146,41		1610,51