Moliya bozori va qimmatli qog’ozlar” fanidan O’ q u V – uslubiymajmua

Yechimi.

1. 
   Avvalo AJ ning sof aktivlarini aniklash lozim, ular ish jarayonida nizom mablagidan kam mikdorda bulmasligi kerak.
   
2. 
   Konun buyicha besh toifadagi shaxslarga AJ tugatilishi munosabati bilan birinchi urinda karzlar tulanadi.(RF Fukarolik kodeksining 57-65 m.)
   
3. 
   Karzlar tulangandan sung sof aktivlarning kolgan kismi muassislar urtasida nizom mablagiga kushgan xissasiga kura taksimlanadi.
   

Moliya vazirligining №7 RF MBFK 05.08.96 y. №149 buyruglari.
Sof aktivlar=Asosiy vositalar+ Tugallanmagan i/ch+Ishlab chikarish zaxiralari+ Xisob rakami+Byudjet bilan xisob kitob+Boshka aylanma aktivlar-Taksimlanmagan daromadi-Kreditlar
Sof aktivlar=2000+2000+1000+1000+1000+1000-2000-1000-2000=3000 ming sum. 3000 ming sum/2000=1500 ming sum 1 dona aksiyaga.
Misol №4
AJ kimmatbaxo kogozlar bozoridan 9100 sumga boshka AJ ning 10000 sum kiymatga ega obligasiyasini sotib oldi. Obligasiyaning koplov muddati 5 yildan sung. Daromad (yillik 10%) xar yili kuponlar buyicha amalga oshiriladi. Sotib olingan obligasiya xaridorning balansida 2 yildan sung kanday narxdagi kurinishga ega buladi.
Yechimi.
1. Obligasiya buyicha koplov muddati 5 yildan sung, demak, obligasiya buyicha daromad kuponli buladi, xamda kiymatidagi chegirma va sotib olingan narxdagi fark kushimcha. Kuponli foyda daromadda kurinadi. Kiymati va sotib olingan narx urtasidagi fark esa koplov muddati oraligiga taksimlanadi
10000-9100=900 sum
900/5 yil=180 sum yiliga
Yillik tushimlar D58/2 K76 180 sum kurinishga ega buladi.
2 yildan sung obligasiya D58/2 K76 9100+180+180+9460 sum narxidagi kurinishga ega buladi.
Misol №5
Yanvar oyida AJ(investision jamgarma bulmagan) nizom mablagini 1 mlrd. gacha kutarishini ma’lum kiladi.
Aksiyaga obuna bulish shartida uning birinchi tulovi 30% mikdorida tulanishi kolgani esa yarim yil davomida tulanishi nazarda tutilgan bulgan. Iyulda obunaning natijalarini chikarilganida aniklandiki, aksiya obunasi 700 mln. sumni tashkil kilgan, fakt buyicha 650 mln.sum tushim bulgan. Obuna natijalari chikarilgandan sung AJning "Nizom mablagi" xisobida kanday summa kursatiladi.