Molekula tuzilishi va kimyoviy bog‘lanish



Download 0,93 Mb.
bet12/14
Sana14.04.2022
Hajmi0,93 Mb.
#551162
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
5-dars-1

rkat/ran

Koordinatsion soni

Kristall tuzilishi

0-0,115
0,115-0,225
0,225-0,414
0,414-0,732
0,732-1,0

2
3
4
6
8

gantel
uchburchakli
tetraedr
oktaedr
kub

Kristall NaCl yoki CsCl holida yakka-yakka mavjud boʻlmasdan, oʻzaro birlashgan juda koʻp ionlardan tashkil topgan gigant molekulalar NanClm yoki CsnClm holida mavjud boʻladi.
Birikuvchi atomlarning elektromanfiyligi bilan ular hosil qilgan bogʻning ionlilik xususiyati orasida quyidagicha bogʻlanish mavjud:
Bogʻning ion tabiati

EMA-EMB

Ionlilik
xususiyati %

EMA-EMB

Ionlilik
xususiyati %

0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
1,6

1
4
9
15
22
30
39
47

1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2

55
63
70
76
82
86
89
92

Molekula tarkibini tashkil etuvchi ionlarning oʻzaro ta’sirlashuvi natijasida dipol moment paydo boʻladi (yuzaga keladi) natijada ionlar qutblangan holatga oʻtadi.
Ionlarda paydo boʻlgan dipol momenti zaryadlarni hosil qilgan maydon kuchlanishiga toʻgʻri proporsional boʻladi:
α-qutblanuvchanlik, E- maydon kuchlanganligi.
Ion bogʻlanishli birikmalarda ionlarning biri ikkinchisi ta’sirida qutblanadi.
Demak, qutblanish va qutblovchilik hodisalari bir vaqtda amalga oshadi.
Ionlarning qutblanishi ulardagi elektron qobigʻining tuzilishi , ion zaryadi va radiusi bilan bogʻliq.
Elektron tuzilishi bir xil boʻlgan ionlarning hajmi va manfiy zaryad kattaligi ortib borishi bilan qutblanish kuchayib boradi. Temperatura ortishi bilan ham qutblanish kuchayadi.
Elektron konfiguratsiyasi bir xil boʻlgan izoelektronli ionlarda manfiy zaryad qiymati ortgan sari α ning qiymati ham keskin ortib boradi.
Umuman olganda, anionlar uchun qutblanish, kationlar uchun esa qutblovchilik xossalari xarakterlidir.
Kationlarning qutblovchilik xossasining oʻlchovi sifatida zaryad zichligi tushunchasi ishlatiladi:


Ion

Zaryadi

Radiusi, nm

Zaryad zichligi (zaryad/radius)

Qutblovchilik xossasi

Li+

+1

0,06

16,7



Na+

+1

0,095

10,5

K+

+1

0,133

7,5

Rb+

+1

0,148

6,8

Cs+

+1

0,169

5,9

Quyida ba’zi ionlarda qutblanish va qutblash xossalarining ular radiuslari va zaryadlarining oʻzgarishi orasidagi bogʻlanish keltirilgan:



Bir xil zaryadli ionlarning qutblanuvchanligi ion radiusi ortishi bilan ortadi. Masalan; F- - < I- yoki Li+ < Na+ < K+ < Rb+ +

O-2>F->Ne>Na; Cl->Ar>K+ qatorlarida qutblanuvchanlik kamayadi.
Inert gazlar kabi elektron tuzilish namoyon qilmaydigan ionlarning qutblanuvchanlik xossasi shunday elektron tuzilish hosil qiladigan ionlarning qutblovchilik xossasidan kuchli boʻladi.Masalan;Ag+ va Cu+ ionlarining qutblovchilik ta’siri (kuchi)K+ va Ca2+ larinikidan kuchli.

Download 0,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish