Модул: Инновацион таълим технологиялари

-экскаваторлар ёрдамида хандаклар қазиш;
-хандак тубида қўл кучи ёрдамида траншея қазиш;
-траншея тубига сиздиргич материалларини жойлаштириш;
-сиздиргич материали устига дренаж қувурларини ётқизиш ва ўзаро боғлаш;
-дренаж қувури устидан яна сиздиргич материалларини жойлаштириш;
-дренаж ётқизилган хандакларни бульдозерлар ёрдамида тўлиқ қайта кўмиш.

• Ёпиқ горизонтал дренажлар қуришнинг механизациялашган усулида асосан ўта қаттиқ бўлмаган грунтли ҳамда ер ости сувлари ер сиртига унча яқин (уч метрдан паст) бўлмаган майдонларда амалга оширилади.

5
Ярим механизациялашган ёпиқ горизонтал дренаж қуриш:
1- траншея; 2- дренаж кувури; 3- сиздиргич.
6
Бир чўмичли экскаваторлар ёрдамида хандак қазиш, ярим механизациялаш усулда дренаж ётқизиш учун
7
Ярим механизациялаш усулда дренаж ётқизиш
8
Ярим механизациялаш усулда қурилган дренажнинг қувурини фильтр материали ётқизилиши
9
Ўзбекистонда 1960 йилларнинг иккинчи ярмига келиб Мирзачўлни ва Қарши чўлларини ўзлаштириб янги суғориладиган ер майдонлари очилганда ёпиқ горизонтал дренажлар, дренажларни қуриш махсус ЭД-3,0, ЭТЦ-406 дренаж қуриш машиналари ёрдамида (траншеяли)қурилган.
Ҳозирда Ўзбекистонда Италиянинг TESMES компанияси томонидан ишлаб чиқарилган дренаж ётқизувчи машина қўлланилмоқда. Дренаж ётқизувчи машина асосан машина базасидан, траншея қазувчи (чўмичли ёки куракли) иш жиҳозидан, дренаж (сиздиргич билан ўралган қувур) ётқизувчи иш жиҳозидан ҳамда қазилган тупроқни траншеянинг ўнг ёки чап қирғоғига чиқариб ташловчи иш жиҳозидан ташкил топган.
Ёпиқ горизонтал дренаж траншеяси деб, дренаж машинаси ёрдамида қазилган вертикал деворлари (чуқурлиги 3м гача) ҳамда эни (0,35…0,60м) дан ташкил топган хандакка айтилади. Хандак тубида эса дренаж яъни сиздиргич (филътр) билан ўралган (сапол ёки пластмассали) қувур маълум нишабликда жойлашган. Дренаж қувурига сув сиздиргич орқали унинг махсус тешиклари ёки қувурлар уланган жойлардаги тирқишлардан ўтади.