Moddalar almashinuvi va funkstiyalarini gormonlar ishtirokida idora etilishi

Tireoid gormonlarni xujayra proliferastiyasi va differenstiastiyasiga ta’siri

1. 
   Jigarda 1-chi turdagi insulinga o’xshash o’sish omili sintezlanishini kuchaytiradi.
   
2. 
   tug`ma gipotireozda (kretinizm) suyaklarning chiziqli o’sishi buziladi.
   
3. 
   tireoid gormonlar homila va chaqaloqlarda MNS aksonlarining mielinizastiyasi va o’sishini ta’minlaydi.
   
4. 
   bolalar organizmida gipertireoidizm energetik zahiralarni keskin kamayishiga, natijada bolalarni o’sishi va rivojlanishi susayadi, mushaklar bo’shashishiga, tana vaznini kamayishiga, mushak va jigarda glikogen zahiralarini kamayishiga olib keladi.
   

Gipertireoz shakllari

Keng tarqalgan gipertireoz	Kam uchraydigan gipertireoz
diffuz toksik bo’qoq (bazedov kasalligi toksik ko’p bog`lamli bo’qoq toksik adenoma suniy gipertireoz simptomsiz tireoidit	gipofizning TTG-sintezlovchi o’smasi xoriokarstinoma tuxumdon strumi qalqonsimon bez A-xujayralarning metastazlovchi o’smasi

Jinsiy gormonlar
Jinsiy bezlar (gonadalar) – juft a’zo bo’lib, erkaklarda urug`donlar, ayollarda tuxumdonlardir. Androgenlar Leydig xujayralarida, estrogen va gestagenlar, hamda tuxum xujayralari tuxumdon follikulalarida sintezlanadi.
Ayollar jinsiy gormonlarining biologik funkstiyalari va ta’sir mexanizmi.
Estrogenlar va progesteron bir-birlarining modda almashinuviga, to’qima va a’zolarning o’sish va rivojlanishiga regulyator ta’sirlarini to’ldirib turadilar, chunki progesteronni ta’siri estrogenlarni to’qimalarga ta’siri asosida kuzatiladi. Estrogenlar quidagi fiziologik jarayonlar kechishini ta’minlaydi.

1. 
   Bola tug`ish funkstiyasini ta’minlovchi jinsiy a’zolarning rivojlanishi (tuxumdonlar, bachadon, qin).
   
2. 
   Balog`at davrida ikkilamchi jinchiy belgilarni shakllanishi.
   
3. 
   Tuxumdon stiklida endometriyning proliferativ o’zgarishlarini, bachadon yo’llari va bachadonni bir-biriga bog`liq ravishda qisqarishini boshqaradi.
   
4. 
   Ayollarning jinsiy instinktini va psixologik xolatini shakllantiradi.
   
5. 
   Xomiladorlikni kechishi, tug`ish jarayoni, sut bezlarini rivojlanishi va laktastiyaga tayyorlanishini ta’minlaydi.