Mm bux his itvaa egamberdiyeva doc



Download 2,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/180
Sana23.02.2022
Hajmi2,34 Mb.
#171243
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   180
Bog'liq
buxgalteriya hisobi iqtisodij tahlil va audit

 
 
 
5.5. Асосий воситалар амортизацияси (эскириши) хисоби 
Амортизация асосий воситанинг фойдали хизмат муддати давомида 
амортизация кийматини мунтазам равишда таксимлаш ва кучириш 
куринишида эскиришнинг киймат ифодасидир. Асосий воситанинг 
амортизация киймати тахмин килинаётган тугатилиш кийматини 
чикариб ташлаган холда активнинг дастлабки киймати еки молиявий 
хисоботларда 
курсатилган киймат 
урнини босадиган бошка 
кийматнинг суммасидир. 
Асосий воситанинг эскириши билан амортизация уртасида мустахкам 
алока бор. Бирок улар бир хил тушунчалар эмас. Эскириш асосий 
воситаларидан фойдаланиш вактида уларнинг техник ишлаб чикариш 
хоссаларини аста-секин йукотиш жараенини акс эттиради. 
Амортизация анча мураккаб жараён булиб, истеъмол килинган асосий 
воситалар кийматини уларнинг эскиришига мувофик равишда махсулот 
таннархига, давр харажатларига утказиш, истеъмол кштинган асосий 
воситаларнинг урнини коплаш максадида пул фондини жамгариш 
жараёнини акс эттиради. Демак, эскириш амортизациянинг дастлабки
шарт-шароитидир. 
Узбекистон Республикаси Солик Кодексининг 23-моддасига биноан 
асосий 
воситаларнинг 
амортизация 
нормалари 
куйидагича 
белгиланган: 
Асосий воситалар гурухлари 
Амортиз
ация 
нормаси 
1 1.Енгил автомобиллар, такси, йулларда фойдаланиладиган автотрактор 
техникаси, махсус асбоб-ускуна, инвентарь ва жихрзлар, компьютерлар, 
периферия курилмалари ва маълумотларни кайта ишлаш ускуналари 
20 фоиз 
2. Юк автомобиллари, актобуслар, махсус автомобиллар ва 
автотиркамалар, саноатнинг барча тар-мокпари, металл куйиш 
корхонаси учун машиналар ва ускуналар, темирчилик-пресслаш 
ускуналари, курилиш ускуналари, кишлок хужалик машиналари ва 
ускуналарн, офис учун мебель 
15 фоиз 


www.qmii.uz/e-lib 
57 
Асосий воситаларга эскириш хисоблашда "Асосий воситалар" номли 5-
сон БХМАга хамда Узбекистон Республикасининг Солик Кодексига амал 
килиш лозим. 
Куйидаги асосий воситаларга амортизация хисобланмайди: 
- Ер; 
- Махсуддор хайвонлар, бука ва хукизлар; 
- Кутубхона фонди; 
- Бюджет ташкилотлари, шу жумладан, илмий-тадкикот, конструкторлик ва 
технологик 
ташкилотларнинг 
воситалари; 
- Белгиланган тартибда консервацияга утказилган асосий воситалар; 

Тулик 
амортизацияланган 
асосий 
воситалар. 
Узок муддатли ижара холларида юкарага олинган асосий воситалар 
буйича амортизация ажратмаларини ижарага олувчи утказади. Киска 
муддатли ижарада амортизация ажратмаларини ижарага берувчи 
хисоблайди. 
Амортизацияланувчи киймат мунтазам равишда асо-сий воситани фойдали 
ишлатишнинг бутун даврига таксимланади. Амортизация турли хмл 
усулларни куллаш йули билан амалга оширилади: 
Тугри чизикли усул асосий воситани фойдали иш-латишнинг бутун даври 
мобайнида эскиришнинг дои-мий суммаларини хисоблаб ёзишдан иборат. 
Камайиб борувчи колдик усули буйича мунтазам хисоблаб ёзилаётган 
суммалар фойдали ишлатиш муддати давомида камаяди. 
Бажарилган ишлар хажмига мутаносио равишда хисоблаб ёзиш усулига 
биноан амортизация микдори факат асосий восита канча марта 
ишлатилишига ёки канча махсулот бирлиги ишлаб чикарилиши 
кутилаётганига боглик булади. 
Кумулятив усулда амортизация суммаси хисоблаш коэффициентининг 
махражи булган объектнинг хизмат муддати йигиндиси билан аникпанади. 
Бу коэффициентнинг суратида объектнинг хизмат мудцати охи-ригача 
коладиган йиллар сони тескари тартибда курсатилади. 
33.Темир йул, денгиз, дарг ва х,аво транспорти воси-талари, куч-кувват 
берадиган машиналар ва уску-напар: иссиклик-техника ускуналари, 
турбина ус-куналари, электр двигателлари ва дизель генера-торлар, 
электр узатиш ва алока курилмалари, тру-бопроводлар 
8 фоиз 
4. Бинолар, иншоотлар ва иморатлар 
5 фоиз 
5. Бошка гурухларга киритилшган, амортизация кили-надиган активлар 10 фоиз 


www.qmii.uz/e-lib 
58 

Download 2,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   180




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish