Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy Universiteti Kimyo fakulteti

Valentlik (lot. valentia — kuch) — maʼlum element atomining boshqa element atomi bilan kimyoviy bogʻ hosil qilib birlashish yoki almashish xususiyati. V. tushunchasini fanga 1852 y.da E. Franklend kiritdi. Rus kimyogari A. M. Butlerov kimyoviy tuzilish nazariyasini kashf qilishida V. muhim rol oʻynadi.D. I. Mendeleyev elementlarning davriy sistemadagi oʻrni bilan V. Oʻrtasida bogʻlanish borligini isbotladi hamda oʻzgaruvchan V. tushunchasini kiritdi. 1897 i. elektronlar ochilishi bilan V.ning elektron nazariyasiga asos solishga harakat qilindi (ingliz fizi-gi J. Tomson). Nemis fizigi V. Kossel nazariyasiga (1916) muvofiq, elementlar yoki elementlar guruhi oʻzaro birikkanda bittasi elektron beradi, ikkinchisi esa bu elektronni qabul qilib oladi. Berilgan elektron soniga qarab musbat V., qabul qilib olingan elektron soniga qarab manfiy V. deb aytiladi.

Shunga koʻra, natriy musbat bir, xlor esa manfiy bir valentlikka ega. Lekin elementlar kovalent bogʻ hosil qilib birikkanda elektron bermaydi va biriktirmaydi. Amerikalik fizik-kimyogar G. N. Lyuis nazariyasi boʻyicha V. element atomlari elektron jufti — kovalent bogʻ hosil qilish uchun bergan elektronlar soniga teng . V. Kossel va G. N. Lyuis nazariyalari V. mohiyatini toʻla ochib bermadi. Atomning kvant mexanikasi nazariyasi yuzaga kelgach (1926), V.ning mohiyati oydinlashdi. Bu nazariyaga muvofiq, V. juftlanmagan (yakka) elektronlar soniga teng . Mas., ishqoriy metallar atomining tashqi elektron qavatida bitta elektron bor.

Foydalanilgan adabiyotlar

• 10-sinf ,,Organik kimyo" maktab darslik
• ,,Kimyo tarixi" talabalar darsligi
• ,,ORGANIK KIMYO" (Abdusamadov) kollej va akademik litsey
• ,,KIMYO" (Tirkashev) kollej akademik litsey
• www.wikipediya.com sayiti
• www.kimyouz.lark.ru sayiti
• www.valenteshop.ru sayiti
• www.arxiv.uz sayiti