Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universiteti Biologiya fakulteti II kurs 202- guruh talabasi Tolipova Zuxraning Zoologiya( umurtqasiz hayvonlar) fani Amaliyot darsidan Bajargan prezentatsiyasi Mavzu

Download 3,59 Mb.

1 2 3 4 5

Bog'liq
Tasmasmon chuvalchanglar (Castoda) sinfi

Tayena solum

Tayena solium) ning rivojlanishi ham xuddi shu
tarzda sodir bo‘ladi. Serbar tasmasimon
chuvalchangning rivojlanishi ikkita oraliq x o ‘jayin orqali boradi. Odam
ichagidan chiqadigan tuxumdan suvda
sirti kipriklar bilan qoplangan olti ilmoqli lichinka - koratsidiy chiqadi. Koratsidiyni siklop yutganida u ichakda
kipriklarini tashlaydi; ichak devori orqali siklop tana bo‘shlig‘iga o ‘tib,
chuvalchangsimon mayda lichinka - protserkoidgci aylanadi. Lichinkaning
keyingi qismida sharsimon o ‘simtasi bo'ladi. 0 ‘simtaning shakli monogeneyalarning yopishuv serkomerasigao‘xshab ketadi, unda oltita ilmoqcha joylashgan. Zararlangan sikloplami cho‘rtan, nalim va ba’zi losossimon baliqlar yeydigan bo‘lsa, protserkoid baliqning tana bo‘shlig‘i, tuxumdoni, muskullari va boshqa organlarigao‘tib olib, serkomerasini tashlaydi
va о ‘sib plerotserkoid lichinkasiga aylanadi (60-rasm). Plerotserkoid 1-
1,5 sm uzunlikdagi chuvalchang bo‘lib, tanasining oldingi qismi yon tomonida ikkita tirqishsimon so‘rg‘ichlari bo‘ladi. Plerotserkoid invaziyali
(zararlovchi) davr - finnaga mos keladi. Zararlangan baliq go‘shtini odam,
it yoki mushuklar yeganida plerotserkoid ularning ichagiga yopishib olib,
10-12 m gacha uzunlikdagi voyaga yetgan parazitga aylanadi.
Qo'y miya qurti (Milticeps multiceps, 60-rasm) asosiy xo‘jayini

Sistotserk ichi suyuqalik bilan to‘lgan pufakdan iborat. Pufak devorining bir cheti pufak bo‘shlig‘iga botib kirgan bo‘ladi. Bu joyda lichinkaning to‘rt so‘rg‘ichli boshchasi joylashadi. Finnalar ana shu holatda bir
necha yil yashashi mumkin. Finna faqat asosiy xujayini, odam ichagiga
tushgandan so‘ng rivojlanib voyaga yetadi. Yaxshi pishirilmagan finnali
go‘sht yoki jigar odam ichagiga tushganida pufak ichidagi boshcha
tashqariga chiqadi. Pufak yemirilib, lichinka boshchasi va bo‘yinchasi tez
o‘sa boshlaydi. Bo‘yinchaning keyingi qismi ko‘ndalangigabo‘linib ko‘plab,
yangi yosh bo‘g‘imlar chiqaradi va uzun proglottidlar zanjirini hosil qiladi.
Shunday qilib, qoramol tasmasimon chuvalchangining rivojlanishi xo‘jayin
almashinishi va murakkab o ‘zgarishlar, ya’ni onkosferani finnaga va finnani voyaga yetgan parazitga aylanishi orqali sodir boMadi.

Download 3,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5