Mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti biologiya fakulteti fan: botanika ( yuksak o’simliklar ) mustaqil ish

Psilotsimonlar bo`limi — Psilophyta

Bu bo`limga monotip psilotsimonlar (Psilotopsida) ajdodi bilan monotip psilotlar (Psilotalesa) qabilasi mansub. Shu qabilaga mansub psilotdoshlar (Psilotaceae) oilasiga hozirgi paytda tarqalgan psilot (Psilotum) va tmezipteris (Tmesipteris) turkum vakillari taalluqli. Bular quruqlikda tarqalgan o`simliklar, ildizi yo`q, uning o`rniga uzunligi 1 m keladigan rizomoidlari mavjud. Poyasi tik o`sadi, balandligi 1 m ga yaqin, uchidan uch tomonlama bo`linuvchi initsial hujayra o`sadi. Spora barglari psilotsimonlarda shoxcha shaklida, psilotda uch uyali, tmezipterisda esa ikki uyali. Sporalari bir xil kattalikda, qulay muhitga tushishi bilan ulardan nursimon simmetriyaga ega psilot gametofiti unib chiqadi. Uning kattaligi 2 sm gacha bo`lib, yer ostida hayot kechiradi, xlorofili yo`q, bir hujayrali rizoidlari bo`lishiga qaramasdan, ichida joylashgan zamburug`lari yordamida saprofit holda oziqlanadi.

Psilotsimonlar tropik va subtropik mintaqalarda keng tarqalgan. Ularning aksariyat qismi epifit o`simliklar hisoblanadi, lekin ayrim hollarda chirindiga boy nam tuproqlarda ham uchraydi. Psilotsimonlar xo`jalik ahamiyatiga ega emas, faqat bir turi, ya`ni P. glabrum Yaponiyada manzarali o`simlik sifatida o`stiriladi. Psilotning ust tomonida og`izcha va kutikulali epidermis, uning ostida uch qavat po`st, uning ichki qismida endoderma va markazida shotisimon traxeidlardan iborat o`tkazuvchi bog`lamlar joylashgan.